خاطره علی نسب
اگر هر بار بعد از شنیدن اصطلاح «طلای کثیف» به جای «زباله»، دو تا شاخ روی سرتان سبز شده و از خودتان پرسیده اید مگر زباله هم دوزار می ارزد که به آن طلا می‌گویند، این گزارش را بخوانید تا با کار و زندگی آدم هایی آشنا شوید که از پسماندهای خشک، پول می سازند، آنها پیمانکاران شهرداری تهران هستند که طلاهایشان ، مشتریان پر و پا قرص زیادی هم دارد.
چطور پول بسازیم؟
کار آنها معمولا از ساعت هفت صبح شروع می‌شود، یعنی از همان وقتی که آنها شال و کلاه می کنند و سواربرماشین های «ملودی»- ماشین هایی که آهنگ مخصوصی را پخش می کنند که نشانه تحویل گرفتن پسماندهای خشک است – از ساکنان محله‌های مختلف درخواست می کنند که پسماندهای خشکشان را تحویل بدهند.
البته عده دیگری از آنها، به غرفه‌های مخصوصی که هر شرکت در سطح شهر دارد می روند و از مردم زباله هایشان را می خرند، آنها مسئول جمع آوری پسماند خشک از سطح شهر هستند، کاری پر سود که برای سردرآوردن از فوت و فن آن به سازمان پسماند شهری منطقه ۷ پایتخت رفتیم و با رئیس این بخش در این باره گفت و گو کردیم.
از کجا شروع کنم؟
برای آنکه کسی وارد کار جمع آوری پسماندهای شهری بشود، در درجه اول، باید چشمش به روزنامه‌ها و خصوصا روزنامه همشهری باشد، تا بتواند از مناقصه هایی که بخش پسماند شهری شهرداریهای هر منطقه برای این کار برگزار می‌کنند اطلاع پیدا کند.
البته قبل از این مرحله باید به فکر تاسیس یک شرکت پسماند شهری باشید اما اگر بخواهید در این زمینه شروع به کار کنید بهتر است پیش از هر چیزی بدانید که وظایف یک شرکت پسماند شهری چیست؟
«مهندس رامین عدالت خواه» – رییس بخش پسماند شهری منطقه ۷ سازمان شهرداری تهران- درباره وظایف شرکت هایی که در زمینه پسماند شهری زیر نظرسازمان شهرداری کار می کنند می گوید «شهرداری برای جمع آوری پسماند شهری، هر چند وقت یکبار مزایده ای برگزار می کند، در این مزایده، هر منطقه از شهر به یک شرکت پیمانکاری سپرده می شود و این شرکت موظف است با نیروهایی که دارد به مردم آموزش بدهد تا زباله های تر و خشک را از یکدیگر جدا کنند و سپس با ماشین های مکانیزه و ماشین های ملودی، این زباله های تفکیک شده را از مردم بگیرد و به یکی از ایستگاه‌های خود ببرد.
در آن ایستگاه، پسماندها مجددا بررسی می شوند و در نهایت، زباله های خشک به چرخه کار برگردانده می شوند و پسماند تر را نیز به یکی از ایستگاه‌های پسماند تر می برند تا مراحل دیگر روی آنها انجام شود.
در این مرحله مثلا تمام کاغذ ها و جعبه های مقوایی وهر زباله ای که از جنس کاغذ است از زباله های دیگر جدا می شود و پیمانکاران بعد از جدا سازی، این زباله را به کارخانه‌هایی که در این زمینه کار می کنند می فروشند تا دوباره خمیر شود و به چرخه کاربازگردانده شود، این شرکت ها با این کار، هم به شهرداری کمک می کنند تا زباله های سطح شهر به شکل خیلی بهتری بازیافت شود و هم خودشان کسب در آمد می کنند.»
قدم اول
بعد از اینکه وظایف یک شرکت پیمانکاری پسماند شهری را دانستیم بهتر است برویم سراغ مواردی که باید پیش از تاسیس یک شرکت آنها را فراهم کنیم.
مهندس رامین عدالت خواه می گوید اگر مایل هستید در این زمینه کار کنید اول باید یک شرکت پسماند و بازیافت را به ثبت برسانید.
« بعد از اینکه یک شرکت پسماند و بازیافت را به ثبت رساندید و مراحل ثبت آن را با موفقیت گذراندید، باید سراغ فراهم کردن مواردی بروید که پیش از شرکت در یک مزایده داشته باشید.
سابقه کاری در زمینه پسماند و یا همکاری با شهرداری ، جزو مواردی است که می تواند به یک شرکت در برنده شدن مزایده کمک کند، پس کسانی که قبل از تاسیس یک شرکت پسماند، سابقه مفید در زمینه همکاری با شهرداری را دارند می تواند خوش بین باشند که در صورت وجود سایر شرایط مزایده را ببرند.
تاکید می کنم هر چه مدرک و سند دارید که می تواند همکاری شما با سازمان شهرداری را ثابت کند در یک پوشه جمع آوری کنید.
«تجهیزات» نیز یکی دیگر از شاخصه هایی است که در مزایده مد نظر ما است، شرکتی که خواهان برنده شدن در مزایده است، باید حتما یک سری از تجهیزات مانند ماشین های گشت و ملودی که اصولا وانت هستند و ماشین های مکانیزه برای جمع آوری زباله های خشک و حمل آنها و …را تهیه کرده باشد .
« تحصیلات مرتبط» نیز در برنده شدن شما مهم است، مدیر عامل شرکت و حداقل دو نفر از مسئولان باید مدرک مهندسی در رشته های مرتبط داشته باشند ، همگی این مهندسان و نیروها باید زیر نظر این شرکت بیمه شده باشند.
تعداد «نیروی آموزشگر» نیز برایمان مهم است ، فردی که می خواهد شرکتش در این زمینه مزایده را ببرد ودرسطح شهر کار کند، این موارد را باید پیش از شرکت در مزایده پیگیری کند.»
چقدر می پردازید؟
شرکت های پیمانکاری در زمینه پسماند، بعد از اینکه نیروها و تجهیزات خود را در این زمینه به حدی رساندند که بتوانند در مزایده شرکت کنند، باید شروع به تحقیق درباره مسایل مالی، در آمدها و مخارجشان بکنند «شرکت ها باید قبل از شرکت در مزایده، درباره مناطق مختلف شهرشان تحقیق کنند، چون کار در هر منطقه با منطقه دیگر فرق دارد، آنها باید بر آورد مالی دقیقی داشته باشد و سود و زیان خود را بسنجند و در آخر یک مبلغ مشخص شده برای شرکت در مزایده پیشنهاد بدهند که این مبلغ در صورت برنده شدن شرکت، به حساب سازمان شهرداری ریخته می شود و به نوعی اجاره بهای کار در آن منطقه درعرصه پسماند است.
پس از واریز مبلغ، شرکت پیمانکاری به صورت مستقل می تواند زباله های خشک را جداسازی کند و آنها را به فروش برساند.»
رییس بخش پسماند شهری منطقه ۷ سازمان شهرداری تهران با بیان راهکارهای شرکت در مزایده می گوید این مبلغ در هر مزایده متغیر است، گاهی یک پیمانکار با پرداخت ۳۰ میلیون کارش را شروع می کند و بعضی اوقات با ۵۰ و یا ۱۰۰ میلیون تومان « هرشرکتی که در این مزایده رقم بالا تری ارئه بدهد او برنده این مزایده است.»
تخلفی به نام «نیروی کتفی»
مهندس عدالت خواه ادامه می‌دهد «متاسفانه گاهی شرکت های پیمانکاری در کارشان تخلف می کنند و به جای کاربا نیروی انسانی مجرب و ماشین آلات پیشرفته از «نیروی کتفی» استفاده می کنند تا به سود بیشتری برسند.
احتمالا شما هم تاکنون با این نیروهای کتفی رو به رو شده‌اید، آنها افرادی هستند که تا کمر وارد سطل زباله ها می شوند و شروع می کنند به جدا سازی بعضی از زباله ها و آنها را درون گونی می ریزند، این نیروها مبلغ پایین‌تری از کارگران ثابت می گیرند و بیمه هم نمی خواهند، اما این نیروها، درهنگام جدا سازی زباله ها، به شدت کنارسطل های زباله و سطح شهر را کثیف می کنند و بنابراین سازمان شهرداری با پیمانکاری که از نیروهای کتفی استفاده کنند به شدت برخورد می کند.»
این پیمانکار موفق شده است در طول سه سال به سودآوری برسد
از موتور سه چرخه تا ماشین ملودی
«مهندس محسن رنجبران» مدیر یکی از شرکت‌های موفق در زمینه جمع آوری پسماند شهری است، در این شماره از همشهری سرنخ ، در یک روز کاری همراه با مهندس رنجبران در منطقه ۷ تهران قدم زدیم و بیشتر با کار آقای مهندس و همکارانش آشنا شدیم.
محسن رنجبران متولد سال ۱۳۵۰ است ، در رشته مهندسی عمران فارغ التحصیل شده ومدت هاست است که در زمینه جمع آوری پسماند شهری زیر نظر سازمان شهرداری تهران فعالیت می کند.
کوله بار او پر است از تجربه هایی که باعث می شود او در زمینه کاری خود یکی از بهترین و قوی ترین شرکت های پیمانکاری از نظر شهرداری منطقه ۷ باشد.
آقای مهندس بیش از ۱۰ سال است که کارش را در این حیطه آغاز کرده ، اما شرکت خصوصی خودش در این زمینه را سه سال پیش دایر کرده است «سالها پیش ، همراه با دایی ام کارم را شروع کردم و سالها زیر نظر او کار کردم تا اینکه سه سال قبل خودم شرکتی را تاسیس کردم .»
آقای رنجبران می گوید که یکی از راه‌های سودآوری در این کار، استفاده مناسب از غرفه هایی است که در سطح منطقه دارند و زباله های خشک را از مردم می خرند.
« برای آنکه مردم زباله های خشک خود را به این غرفه ها تحویل بدهند ، مردم منطقه باید به خوبی آموزش دیده باشند، ما برای این منظور نیروهای آموزشگر با روابط عمومی خوبی داریم که به در خانه مردم محله می روند و به آنها درباره تفکیک زباله آموزش می دهند و از آنها می خواهند که زباله‌هایشان را در خانه خودشان تفکیک کنند و بعد به غرفه های مخصوص و یا ماشین های ملودی تحویل بدهند .
غرفه ها و ماشین های سود رسان
غرفه های تحویل زباله های تفکیک شده و ماشین های ملودی در سطح منطقه ازساعت ۷ صبح تا ۱۰ شب مشغول فعالیت هستند و مردم می توانند با ارئه زباله‌های خشک، مواد شوینده و گاهی هم پول نقد بگیرند.
این غرفه ها البته متعلق به شهرداری است و شرکت پیمانکاری پسماند هیچ مبلغی برای اجاره این غرفه ها پرداخت نمی کند «بعد از اینکه نیروهای خانم به عنوان آموزشگر به در خانه ها رفتند و آموزش های لازم را به خانم خانه دادند، نوبت به نیروهای جمع آوری می رسد، آنها نیروهایی هستند که با ماشین در محله‌های مختلف زباله های خشک را جمع آوری می کنند و یا آنکه در غرفه ها از مردم زباله دریافت می کنند، این نیروها وظیفه دارند زباله های خشک را از مردم بگیرند و وزن کنند و بنا به قیمتی که شهرداری برایمان تعیین کرده است زباله ها را بخرند و به جای زباله ها، مواد شوینده و … به مردم بدهند .»
بعد از خرید زباله ها از مردم ، این زباله های قابل بازیافت به ایستگاهی که شهرداری در اختیار شرکت پیمانکاری گذاشته انتقال داده می شود و دوباره بررسی و تفکیک شروع می شود» .
فی چنده ؟
بعد از این همه زحمت و تلاش، حالا نوبت حساب و کتاب و بررسی سود می رسد، در این مرحله زباله های تفکیک شده بسته به نوعشان به کارخانه های مختلف فروخته می شوند، البته هر نوع از زباله قیمت خاصی دارد « برای مثال هر کیلو کاغذ و مقوا به قیمت کیلویی ۴۰۰ تومان فروخته می شود.»
او دراین میان یک هزینه کلی برای بردن در مزایده به شهرداری داده است و یک هزینه نیزبرای تاسیس و خرید تجهیزاتش کرده است اما می تواند صد ها کیلو زباله خشک روزانه به کارخانه ها بفروشد «البته توجه داشته باشید که حقوق و بیمه و مزایای کارکنان را هم به دوش دارم.»
آقای ادامه می دهد «یکی از مهم ترین کارهایی که باید مدیرعامل یک شرکت پیمانکاری پسماند شهری انجام دهد، بر آورد هزینه ها است ، باید با دقت آنالیز کرد تا فهمید چقدر سود به دست می آید و چقدر پول در این زمینه خرج می شود ، اگر می خواهید شرکتتان سود دهی داشته باشد با افرادی که تجربه این کار را دارند و چند حسابگر ماهر مشورت کنید و سود و زیان ها را بسنجید .»
مهندس رنجبران تاکید می کند که شاید روزهای اول چک ها و هزینه های سر سام آور، کمریک پیمانکار را خم کند اما زمانی که مردم آن منطقه آموزشهای لازم را دیدند و خودشان با دست خودشان زباله هایشان را به غرفه ها و ماشین ها تحویل دادند، می توان از نیروی کمتری استفاده کرد و اینجاست که هزینه ها از بخش کارکنان کمتر می شود و پیمانکار می تواند بدون اینکه زمان و هزینه زیادی را برای تفکیک مجدد زباله ها خرج کند زباله ها را بفروشد « من برای تاسیس یک شرکت پسماند سه سال پیش، حدود ۴۰۰ میلیون تومان خرج کردم از خرید تجهیزات و ماشین آلات گرفته تا استخدام نیروی انسانی، اوایل البته پرداخت هزینه ها سخت بود و سود آنچنانی‌ای نداشت و حتی گاهی اوقات ضرر هم می دادم و حقوق نیروهایم را از حساب شخصی ام پرداخت می کردم اما زمان که گذشت وضعیت مالی شرکتم بهتر و بهتر شد.
یکی از فو ت و فن های کارما همین است، اینکه صبر داشته باشی و در عین حال فعال باشی تا موقعیت مالی بهتری نصیبت بشود، آموزش مردم و فرهنگ سازی در این زمینه می تواند سود ما را هر روز بیشتر کند پس آموزش برای یک شرکت پسماند بهترین کار است .»
به نقل از مجله سرنخ ( همشهری )
