تولید روزانه یک تن رشته آش در محیط کارگاهی کاری است که مهدی مرسلی و همکارانش انجام میدهند
یکی از سنتیترین و نوستالژیک ترین غذاها که طعم خاطرات کودکی را میدهد «آش رشته» است. غذایی که میشود با آن همهی خانواده را در ظهر روز سیزده به در دور هم جمع کرد و خاطرهی خوش ساخت.
آقای مهدی مرسلی سه سال است که تولید رشتهی آشی را به صورت کارگاهی و سنتی شروع کرده و شما را با تمام مخارج و مراحل تولید این ماده غذایی خوشمزه آشنا میکند.
یک تیر و دو نشان
بعضی افراد هستند که فقط دست روی دست می گذارند و با تکرار جملهی « کار پیدا نمی شود» خودشان را از هر تلاشی برای درآمدزایی راحت کرده اند و به زمین و زمان غر می زنند. اما در کنار این افراد هم کسانی هستند که با وارد شدن به یک حرفه، ذهنشان را به انجام دادن کارهای مرتبط به آن درگیر می کنند و کارشان را گسترش میدهند.
آقای مرسلی میگوید: « ما سال های سال است که یک شرکت بسته بندی حبوبات فراوری شده داریم که منبع درآمدمان بود و در آنجا افرادی را به کار مشغول کرده بودیم، درآمدی که از این کار داشتیم خوب بود و به قول معروف چرخ زندگی را با آن می چرخاندیم و در کنارش برای چندین نفر اشتغال زایی کرده بودیم. کار برای من هیچ وقت فقط یک منبع درآمد نبوده و نیست. من به کار کردن طور دیگری نگاه می کنم. اینکه هرچند کوچک بتوانم در چرخهی اقتصادی کشورم نقش داشته باشم. به همین خاطر همیشه دوست داشتم کارم را گسترش بدهم و در زمینههای دیگر آن هم فعالیت کنم. تا اینکه سه سال پیش تصمیم گرفتم یک کارگاه راه اندازی کنم که بشود در آن مواد غذایی سنتی تهیه کرد، کاری که نیاز چندانی به فضای بزرگ و کارخانهای نداشته باشد. بعد از تحقیقاتی که انجام دادم به این نتیجه رسیدم که تولید رشتهی آشی می تواند گزینهی مناسبی باشد. هم تمام فاکتورهای سنتی بودن و ایرانی بودن را داشت و هم امکان این را داشت که به صورت کارگاه راه اندازی شود که هزینههای سرسام آوری نداشته باشد. این شد که به دنبال مراحل گرفتن مجوز و راه اندازی یک کارگاه رفتم.
به صنف نانوایان بروید
گرفتن مجوزهای لازم برای شروع هر حرفهای ممکن است کمی زمان بر و سخت باشد اما در عوض داشتن آنها علاوه بر قانونی بودن کار، موقعیت شغلی شما را در کنار سایر رقبای شما بالاتر می برد و به همان اندازه اعتماد مشتری را به سمت شما معطوف میکند. پس قبل از اینکه کسب و کاری را راه اندازی کنید به فکر گرفتن مجوزهای لازم برای آن باشید. «برای وارد شدن به این کار دو مجوز وجود دارد، یکی مجوز صنعتی که باید از وزارت صنعت، معدن و تجارت گرفته شود که برای واحد های بزرگ و صنعتی است. یکی دیگر هم مجوز کارگاهی یا همان مشاغل خانگی است، همان مجوزی که ما برای شروع کار به آن احتیاج داریم. برای این کار باید به صنف نانوایان بروید و در زیر مجموعهی آرد و نان اقدام به گرفتن مجوز کنید. مجوزهای مشاغل کارگاهی کوچک یا همان مشاغل خانگی را خیلی زود صادر میکنند و از این جهت میتوانید به کارتان سرعت ببخشید. برای اینکه از زیر و بم این شغل اطلاع داشته باشید و بدانید در آن چه اتفاقی می افتد بهتر است به موسسههای فنی و حرفهای در شهر خودتان مراجعه کنید و در کلاس های آن شرکت کنید. این کلاس های خود اشتغالی در بیشتر شهرهای کشور به صورت رایگان برگزار میشود و دورن آن بین بیست تا سی روز طول می کشد. کلاسهایی که در آن ، شما را با الفبای کار با خمیر و دستگاه ها آشنا میکند و با گرفتن مدرک آن، میتوانید با اطلاعات بیشتری کارتان را آغاز کنید و خیالتان راحت باشد که درصد خطا و اشتباهتان کمتر میشود و زودتر در مسیر موفقیت قرار میگیرید.
آنچه شما نیاز دارید
یکی از چیزهایی که میتواند تا حد زیادی کار شما را راحت کند این است که بدانید برای شروع چه چیزهایی لازم دارید و بهترین آنها را تهیه کنید.
داشتن مواد و وسایل اولیهی خوب در شروع میتواند کار شما را راحت تر کند و تولید شما را بیشتر کند تا در نتیجه سود بیشتری عایدتان شود. « برای شروع کار به یک فضای حداقل صد متری احتیاج دارید تا بتوانید به راحتی دستگاهها را در آن قرار بدهید و در بین آنها رفت و آمد کنید. البته مکانی که انتخاب می کنید بستگی به بودجهی شما دارد و این مورد در هر شهری با توجه به موقعیت و قیمت زمین متفاوت است. سه سال پیش، ما کارمان را در یک محیط دویست متری شروع کردیم و آنجا را به صورت بهداشتی تجهیز کردیم؛ مثل سنگ کردن دیوارها و گذاشتن فنها برای تهویهی هوا. دستگاه هایی هم که برای کار احتیاج دارید یک دستگاه خمیر گیر با قیمت ده میلیون تومان، یک دستگاه چونه گیر با قیمت تقریبی هجده تا بیست میلیون تومان و یک دستگاه برش رشته ای با قیمت بیست میلیون تومان است. البته این قیمتها برای سه سال پیش است و ممکن است کمی تغییر قیمت در دستگاهها به وجود آمده باشد اما میانگین قیمتها در همین حدود است. مواد مورد نیاز برای خمیر هم آرد هجده درصد، نمک تصفیه شده و بدون ید و آب است که با مقدار مناسب باهم ترکیب می شوند.
مراحل کار
بعد از برآورد هزینهها و خرید تجهیزات، مسئلهی مهم دیگری وجود دارد و آن هم مدیریت میزان تولید است. اگر بتوانیم تولیدمان را مدیریت کنیم و بعد از از اطمینان از بازار کار ، آن را افزایش دهیم میتوانیم قدم بزرگی در پیشرفت کارمان برداریم. « تولید رشتهی آشی به صورت خانگی ، چون فروش آن سنتی است ، تا حدود زیادی به نیاز بازار و مشتری بستگی دارد. تولیدی که توجیه اقتصادی داشته باشد یک تن در روز است و با همین دستگاهها و متراژ فضایی که گفتم میشود به این میزان تولید رسید. پیشنهاد من برای کسانی که می خواهند وارد این کار شوند علاوه بر گذراندن دورههای فنی و حرفهای، استفاده از یک کارشناس است. کسی که در این کار، تجربه و مهارت دارد و میتواند در شروع کار، راهنمایی های خوبی به شما بدهد و تا حد زیادی میزان خطا و ضرر احتمالی را کم کند. مراحل کار تولید رشتهی آشی تقریبا شبیه چیزی است که در نانواییها دیده اید.
خمیری را که درست میکنید باید در دستگاه خمیرگیر بریزید، همان دستگاهی که شبیه یک ظرف گرد بزرگ و چرخان است تا این دستگاه ، خمیر را به خوبی ورز دهد و آماده کند. بعد از آن ،خمیر ورز داده شده را داخل دستگاه چانهگیر میریزید که این دستگاه، خمیر را به صورت نوارهای پهن تحویل میدهد.
خمیر باید حدود نیم ساعت، توسط دستگاه ورز داده شود و به حالت کشی در بیاید. یعنی وقتی خمیر را از دو طرف میکشیم پاره یا بریده بریده نشود و کش بیاید، بعد از این که خمیر به این حالت درآمد دستگاه برش زن ، آن را با توجه به قطر وضخامتی که شما میخواهید برش میزند. در این مرحله، کنترل اندازهی رشتهها کار مهمی است که باید یک نفر حتما بر آن نظارت داشته باشد. بعد از برش به صورت سنتی رشتهها روی یک میلهی استیل سوار می شوند تا خشک شوند و آمادهی بسته بندی باشند.
بسته بندی خلاقانه
در سنتیترین خوراکی ها هم همیشه مشتری به ظاهر چیزی که خریداری میکند توجه دارد. قسمتی از آن، همان کالایی است که در ابتدا به چشم مشتری میآید و بخش مهمتر آن، رعایت بهداشت در بستهبندی و نحوهی ارائهی آن است. « یکی از کارهایی که ما انجام دادهایم و شاید تا حدودی خلاقانه باشد، عوض کردن نحوهی بستهبندی هایمان است. از وقتی که من یادم میآید بستهبندی رشتههای آشی در جعبههای کاغذی بود که چند تا عیب مهم داشت. اول اینکه این جعبه در صورت وجود آب به راحتی خیس میخورند و رشتهها دوباره به خمیر تبدیل می شدند که این مشکل در تمامی مراحل توزیع، فروش و مصرف وجود داشت. دوم اینکه در جعبه ،پلمپ یا بسته نبود و به راحتی باز میشد و سوم اینکه رشتهها بدون هیچ پوششی در این جعبه ها قرار میگرفتند که به راحتی امکان نشستن گرد و غبار و آلودگی و وارد شدن حشرات و جانوران به داخل آنها وجود داشت و همیشه این سئوال برایم وجود دارد که چرا هیچکسی به این فکر نیفتاده بود که میشود رشتهها را در پوشش پلاستکی عرضه کرد، کاری که ما انجام دادیم این بود که بعد از خشک شدن رشته ها و برش های طولی؛ رشتهها را در کیسههای مشمایی قرار میدهیم و آن را میبندیم و بعد این کیسه ها را در جعبههای مقوایی قرار میدهیم و آن را هم بسته بندی میکنیم. این کار ممکن است کمی هزینه ها را بالا ببرد اما چیزی که مهم است بهداشتی بودن مواد غذایی است و این که مشتری بعد از دیدن آن و همچنین کیفیت محصول، برای دفعات بعدی هم به ما اعتماد میکند و محصول ما را خریداری میکند که از نظر بازاریایی و مشتری مداری، اتفاق خوبی است. تا امروز هم ما از این کار نتیجه گرفته ایم و توانسته ایم با تکیه به همین امتیازی که داریم مشتریهای خودمان را داشته باشیم.
نیروی انسانی و درآمد
ایجاد شغل برای افرادی که بیکار هستند همیشه میتواند لذت بخش باشد اما اینکه فرد بتواند به اقتصاد کشورش کمک کند و درعین حال به حفظ سنت های مردمش هم کمک کند این لذت را صدها برابر میکند « در زمینهی نیروی انسانی حداقل به پنج نفر برای این کار نیاز داریم و همین تعداد هم میتواند در یک محیط کارگاهی کوچک تعداد مناسبی از جهت آمار اشتغال زایی باشد. از نظر درآمد هم قیمت تمام شدهی هر کیلو رشتهی آشی حدود ۲۵۰۰ تومان است که میتوان آن را در بازار تا سه هزار تومان هم به فروش رساند.
شاید این کار در نگاه اول سود زیادی نداشته باشد اما از آنجا که یکی از مواد غدایی سنتی و پر استفاده در کشور است اگر به صورت پایدار آن را تولید و عرضه کنید میتوانید از ماهی دو میلیون و پانصد هزار تومان تا شش میلیون تومان روی سود آن حساب کنید البته این سود برای یک کارگاه دویست متری است. بازاریابی برای فروش این محصول می تواند به موفقیت بیشتر شما کمک زیادی بکند، در این زمینه ساده ترین و دم دست ترین روش این است که با نانواییها و سوپرمارکتهای محل برای فروش به تفاهم برسید. البته در شهرهای کوچک تر میتوانید در همان محل تولید، فروش را هم انجام بدهید و بدون واسطه محصولتان را به دست مشتریها برسانید.
منبع: ضمیمه کارستان همشهری سرنخ