پرورش پرهزینه اما پرسود ماهی در قفس

پولدارشو:

اگر شما هم به دنیای پرورش ماهی‌ها علاقه­‌مندید و می­خواهید یک روش جدید را در این کار تجربه کنید، مهرداد جلیلی یکی از با سابقه­‌ترین کسانی است که در ایران به پرورش ماهی با روش «پرورش در قفس» مشغول است.

سرمایه‌ی زیاد، سود کلان

برای پیدا کردن کسی که بتواند اطلاعات خوب و دقیقی از پروش ماهی در قفس در اختیار مان بگذارد، سراغ اداره‌ی شبلات هرمزگان رفتیم، با پیگیری های فراوان بالاخره به مهرداد جلیلی می رسیم، کسی که به گفته‌ی هم صنفی‌هایش یکی از موفق‌ترین و اولین کسانی است که در ایران سراغ این حرفه رفته و تجربیات زیادی در این زمینه دارد.

«رشته تحصیلی من مخابرات و الکترونیک است، سال‌های زیادی در زمینه‌ی متالوژی و خودروسازی فعالیت کردم و در حال حاضر حدود ۱۲ سال است که مشغول کار پرورش ماهی در قفس هستم، در مورد این کار باید بگویم که  پرورش ماهی به این شیوه به دلیل مواد غذایی مورد نیاز و هزینه‌ی خرید و نگهداری قفس ها، جزو کارهایی به حساب می آید که با سرمایه‌ی زیاد باید شروع شود؛ اما در همان یک سال اول علاوه بر برگشت سرمایه، سود قابل توجهی را هم به شما می رساند.»

چه مجوزهایی باید بگیریم؟

برای شروع یک کار اصولی، اولین قدم این است که بدانیم از کدام نهاد یا ارگان باید مجوزهای لازم را برای شروع کار بگیریم تا در میانه‌ی راه به مشکل برنخوریم؛ داشتن این مجوزهای قانونی می تواند خیال ما را بابت کارمان راحت کند تا بتوانیم یک تجارت بی درد سر را تجربه کنیم:« قدم اولیه برای دریافت مجوز مراجعه به اداره‌ی شیلات منطقه ای است که قصد دارید کارتان در آن جا راه بیندازید. با مراجعه به شیلات باید درخواست ایجاد یک سایت( فضای پرورش) را بدهید، هر منطقه با توجه به شرایط خاص خود، یک سری نکات را در نظر می‌گیرد که با رعایت آن اصول می توانید اولین و مهمترین مجوز را دریافت کنید، اداره‌ی محیط زیست و سازمان بنادر و کشتیرانی- در مناطق بندری- از دیگر اداره هایی هستند که به مجوز آن‌ها و رعایت اصولی که برای این کار در نظر گرفته‌اند نیاز دارید.

بعد از گرفتن تمام مجوزها ، تازه می توان گفت به اولین پله رسیده ایم و  با توجه به شرایط محیط آبی‌ای که می خواهیم در آن پرورش را شروع کنیم، به انتخاب نوع و گونه‌ی ماهی مورد نظر می رسیم.

چه ماهی‌ای را انتخاب کنیم؟

یکی از علت های مهم شکست در پروژه های کاری،  نداشتن اطلاعات کافی هنگام شروع آن کار است، اگر زمانی که قصد شروع کاری را دارید، مدت زمان مشخصی را صرف تحقیق درباره زیر و زبر آن کنید، با کمترین درصد خطا و اشتباه می توانید به نتیجه‌ی بهتری برسید.

آقای جلیلی با توضیح این مطلب ادامه می دهد:«اولین نکته ای که باید برای شروع این کار در نظر بگیریم این است که برای تولید داخلی می‌خواهیم کار کنیم یا برای مشتریان خارجی و صادرات ماهی به کشورهای دیگر.

بزرگ‌ترین و مهم ترین تفاوت این دو گزینه با هم در مورد مجوزها و میزان سودهی آن است. اگر برای تولید خارجی و به قصد صادر کردن بخواهید ماهی پرورش بدهید، علاوه بر مجوزهای معمول، مجوزهای مخصوص صادرات را هم از اتاق توسعه­ی صادرات باید بگیرید. در ضمن باید بازار هدف را هم بشناسید مثلا ماهی هایی که در دریای شمال پرورش می دهید چندان مورد پسند کشورهای اطراف خلیج فارس نیست و برای آن باید به دنبال بازار اروپایی باشید، در عوض اگر امکان تولید در دریای جنوب و خلیج فارس را دارید، کشورهای حاشیه خلیج فارس از پرو پا قرص ترین مشتریان ماهی های شما محسوب می شوند که می توانید محصول تان را چند برابر قیمت  بازار ایران؛ به کشورهای متقاضی صادر کنید.»

نیروی کار مطمئن استخدام کنید

نکته‌ی مهم دیگر که جلیلی در صحبت هایش بارها به آن اشاره می کند نیروی کار مطمئن و کاربلد است:« برای موفق شدن در این کار، نیروهای شما باید مسئولیت پذیر و وقت شناس باشند، رسیدگی به ماهی ها در قفس ، غذا دهی به آن ها و نگهداری از این جانوران آبزی به صورتی است که باید افرادی را داشته باشید که به قول معروف شش دانگ حواس­شان جمع کار باشد.»

موقعیت جغرافیایی

در پرورش حیوانات باید به شرایط زندگی طبیعی آنها و ویژگی های شرایط جغرافیایی بومی آنها توجه کنید و سعی کنید که آن شرایط را فراهم کنید چون این عوامل نقش مهمی در موفقیت دارد، در مورد ماهی ها هم فراهم کردن شرایطی شبیه به شرایط طبیعی زندگی این حیوانات اهمیت زیادی دارد.

علاوه بر این  شناسایی منطقه، خطرهای احتمالی و شرایط آب و هوایی می تواند به صورت چشمگیری در سود و زیان شما تاثیرگذار باشد.«برای احداث یک سایت پرورش ماهی در قفس، برخلاف روش های پرورش های دیگر که می تواند دور از دریا و در حوضچه های مختلف باشد، این نوع پرورش به آب دریا- یا آب رودخانه های بزرگ- احتیاج دارد، پس موقعیت جغرافیایی شما باید جایی در کنار دریای شمال و یا جنوب کشور باشد.»

در این مناطق شما با شرایط جوی طبیعی مانند باد، طوفان، باران و صاعقه رو به رو هستید که باید از قبل همه تجهیزات را برای مصون ماندن از این خطرات مهیا کنید. از طرف دیگر کیفیت ماهی ها با آبی که در اطراف قفس در جریان است ارتباط مستقیم دارد، به همین دلیل باید محلی را برای سایت انتخاب کرد که این فشارها و آلودگی های احتمالی در حداقل باشد که این کار را تنها با مشورت گرفتن از افراد متخصص و آزمایش قسمت های مختلف آب دریا می توانید انجام دهید و به یک نقطه با حداقل  آلودگی برسید.

خیلی ها فکر می کنند آب های سرشار از املاح و مواد معدنی برای ماهی ها عالی است اما بر خلاف تصور اگر آب دارای مواد مغذی بیش از حد باشد، برای پرورش مناسب نیست، چون در این نوع آب، جلبک هایی رشد می کنند که برای ماهی ها مضر هستند.

به چه تجهیزاتی نیاز داریم؟

انتخاب اصولی و درست تجهیزات و وسایلی که برای شروع کار به آن احتیاج داریم درصد خطای پرورش دهنده را پایین می آورد و به سوددهی بیشتر و سلامت محصول هم کمک شایانی می کند:« برای تاسیس یک سایت پرورش ماهی در قفس، به خشکی زیادی نیاز ندارید، با یک اسکله‌ی کوچک و یا حتی یک موج شکن هم می توانید کارتان را شروع کنید، عمده‌ی کار و فعالیت شما در دریا است. قفس هایی که برای پرورش نیاز دارید را می توانید بر اساس نیاز و توان مالی در اندازه های مختلف تهیه کنید، اما در حال حاضر قفس های مرسوم برای این کار، قفس های ۱۶ تا ۲۰ متری است. جنس قفس ها از پلی اتیلن، چوب و یا فولاد است، قفس ها به صورت گرد و یا مربع در کشور خودمان ساخته می شوند که هر کدام از آن­ها را با تورهای ضد شکار و تورهای ریزی که مانع از خروج ماهی­ها می­شوند می­پوشانند و بعد از مونتاژ کردن آن­ها در کنار ساحل، به وسلیه‌ی لوله های مخصوص داخل آب قرار می گیرند.

هر قفس شانزده تا بیست متری توانایی پرورش سی تن ماهی را دارد اما این قفس های پرورش قیمتی بالایی دارند و هر یک از آن ها چیزی حدود صد میلیون تومان هزینه دارد.

غذای مورد نیاز ماهی­ها، خوراک ماهی است که به صورت کمپرس به شکل و اندازه­ی نخود تولید می­شود. ماهی ها بسته به نوع و گونه­ای که دارند روزی سه یا چهار نوبت غذادهی می شوند که این مواد غذایی را می­توانید از کارخانه ها با قیمت حدودی بین سه هزار و پانصد تا چهار هزار تومان خریداری کنید. برای پرورش دویست تا سیصد تن ماهی نیاز به غذادهی اتوماتیک ندارید و می­توانید به صورت دستی به ماهی­های در قفس غذا بدهید که این مساله تا حد زیادی هزینه های شما را پایین می آورد.

سرمایه‌­تان در سال اول بر می­گردد

آقای جلیلی درباره­ی مراحل پرورش ونحوه‌ی رشد ماهی ها می گوید: «هر ماهی هنگام ورود به قفس بین پنج تا بیست گرم وزن دارد در طی دوران پرورش بین پنج تا ده درصد تلفات داریم و ماهی های باقی مانده بعد از پایان دوران پرورش بین هفتصد گرم تا یک کیلو وزن می گیرند و آماده‌ی فروش می شوند؛ البته گونه های خاصی از ماهی هم هستند که تا سه کیلو هم رشد می کنند که در این نوع گونه‌ی خاص به دلیل افزایش حجم زیاد ماهی، باید از ابتدا تعدادشان را در قفس کم کنیم تا تلفات زیادی نداشته باشیم.»

زمان کامل پرورش در هر دوره بین شش تا هفت ماه است و بعد از پایان این دوره، ماهی ها را می توانید از قفس و تورها خارج کنید و به بازار هدف خود عرضه کنید. قیمت هر ماهی در ایران با وزن مناسب برای شروع پرورش بین هشتصد تا نهصد تومان است که این قیمت با توجه به نوع و نژاد آن بالا و پایین می­شود.»

با توجه به بالا بودن هزینه‌­های راه اندازی یک سایت پرورش ماهی، می­توانید انتظار سود دهی بالایی داشته باشید، مخصوصا اگر در بازار خارجی و برای صادرات بخواهید روی آن حساب کنید:« هزینه هایی که برای پرورش ماهی خرج می‌شود با قیمتی که از فروش آن به دست می‌آید تفاوت زیادی دارد، اگر تمام هزینه‌های نگهداری، کارگر ، هزینه‌های برق مصرفی، جابه جایی و تمام هزینه‌های جانبی آن را در نظر بگیرد، قیمت تمام شده‌‌ی هر ماهی بین ۱۳۰۰ تا ۱۵۰۰ تومان است که شما در بازار داخلی می توانید آن را با قیمت پنج هزار و هشتصد تا هشت هزارتومان به فروش برسانید که این قیمت در بازارهای خارجی به دوازده تا پانزده هزار تومان هم می رسد، پس اگر  قیمت های خالص و قیمت فروش را محاسبه کنید، می بینید در سال اول علاوه بر برگشت اصل پول، سود بالایی هم برای شما باقی می­ماند که می توانید با آن به گسترش سایت خود ادامه دهید.­

منبع

سمیرا راهی در همشهری سرنخ