ترجمه: مهندس اسماعیل غفوری/
برای کسانی که تازه زنبورداری را شروع می کنند ، اشتباه امری اجتناب ناپذیر است.با این حال شکست در یک کار،به نوعی فرصتی برای یادگیری است. مواردی که در ادامه مطرح می شود حاصل تجربیات Hilary keamey به عنوان یک مربی پرورش زنبورعسل بوده است. امید است ذکر این مطالب کمکی جهت جلوگیری از تکرار اشتباهات برای زنبورداران تازه کار باشد.
١》ارزیابی سلامت کلنی صرفا بر اساس مشاهده ترافیک (رفت و آمد) زنبور:
توصیه به زنبورداران این است که به صورت هفتگی یا روزانه کلنی های خود را از بیرون مشاهده کنند.مشاهده فعالیت زنبور مانند حمل گرده به کلنی ، تعداد زنبورهای تلف شده در جلوی کندو یا مبارزه با مهاجمان خارجی می تواند به زنبوردار یک ایده برای فعالیت نرمال و عادی کلنی بدهد. هم چنین این کار یکی از راههای تشخیص تغییر در وضعیت کلنی های زنبورستان است.
با این حال مشاهده کلنی از خارج هیچ وقت نمی تواند جایگزین بازدید و بازرسی قاب به قاب داخل کلنی شود. بازدید به موقع به دفع آسیب های احتمالی کلنی کمک می کند و یک فرصت عالی برای یادگیری است. انجام بازرسی هر دو تا چهار هفته توصیه می شود زیرا بازدیدهای مکرر باعث وارد شدن استرس به کلنی ها می شود و شرایط داخلی کلنی از نظر دما ، رطوبت و فرمون ها را دچار اخلال می کند. برای تحقق این مهم ثبت مشخصات کلنی های زنبورعسل امری ضروری است زیرا زنبوردار قبل از بازدید می داند به دنبال چیست و چه فاکتورهایی را باید در کندو بررسی کند.
٢》عدم شناخت کلنی های بدون ملکه:
یک کلنی زنبورعسل نمیتواند بدون ملکه زنده بماند.اگر از بیرون کندو مشاهده کنید ممکن است ببینید که تعداد زیادی زنبور رفت و آمد می کند ، داخل کندو نیز تعداد زیادی زنبور و مقدار زیادی عسل باشد ، اما اگر با دقت کلنی را بازرسی کنید مشاهده می کنید که با حذف ملکه و از دست دادن آن اتفاقاتی در کلنی رخ می دهد و به تدریج جمعیت کلنی ها کاهش می یابد.عدم وجود تخم ها ، بعد عدم وجود لارو های جوان و در نهایت عدم وجود هیچ نوزادی در کلنی . این اتفاقات با افزایش عسل و گرده متضاد است زیرا نوزادی در کندو نیست بنابراین عسل و گرده مصرف نمی شوند. اگر کلنی مدت زیادی بدون ملکه باقی بماند به نقطه بدون بازگشت می رسد. به خاطر همین پیدا کردن تخم در کندو بیانگر آن است که حداقل ملکه سه روز قبل وجود داشته و تخم ریزی نیز داشته است.بنابراین در هر زمان از بازرسی کندو، وجود تخم روز را مشاهده و بررسی کنید.
٣》قاب های اضافی و ایجاد فضای خالی در کندو:
زنبورها در هر فضای خالی که ما برای آنها ایجاد می کنیم موم بافی می کنند. ساختار کندوهای لانگستروت طوری طراحی شده است که تنها در فضاهایی که ما بخواهیم زنبور موم بافی کند.اگر تعداد کمی قاب در کندو بگذارید زنبورها در فضای خالی موم بافی می کنند.اگر به کندو فضای اضافی بدهیم مانند اضافه کردن طبقه بدون اینکه در آن فضا قاب بدهیم،زنبورها شان های اصلی را به سقف کندو متصل می کنند.البته ممکن است بعضی از زنبورداران برای بازرسی راحت یک قاب کمتر بدهند یا در فصل عسل در طبقات به جای ١٠ قاب ٩ قاب بگذارند ولی باید دقت داشت که فضای بین قاب ها به صورت مساوی تقسیم شود. اگر برای تغذیه در کندو ظرف می گذاریم باید بین ظرف و زنبورها یک پوشش داخلی ایجاد کرد و هنگامی که نیاز به تغذیه نیست فضای خالی راباید حذف کرد.
۴》 برداشت عسل زود هنگام یا برداشت بیش از حد:
به عنوان یک قانون کلی از یک کلنی که در سال جدید تاسیس کرده اید عسل برداشت نکنید. چون اغلب به اندازه کافی قوی نیستند و مقدار عسل اضافی ندارند و برای زمستان گذرانی به آن نیاز دارند. اینکه از یک کندو چقدر عسل می توان برداشت کرد بستگی به منطقه جغرافیایی دارد.اگر از یک کلنی بیش از حد عسل برداشت کنیم(نتوانیم با تغذیه جایگزین کنیم)منجر به از دست دادن کلنی می شود.با مشاوره زنبورداران محلی می توانید از مقدار عسل مورد نیاز کلنی خود و مقدار برداشت عسل در آن منطقه اطلاع حاصل کنید.
۵》عدم تغذیه کلنی های تازه تاسیس:
بعضی از زنبورداران تغذیه زنبورها را با مواد قندی مخصوصا شکر به ضرر زنبور میدانند.اما این یک اشتباه است هنگامی که شما زنبور پاکتی تهیه می کنید(یا کلنی جدید تاسیس می کنید) باید آنها را تغذیه کنید چون ذخیره غذایی ندارند و حداقل یک ماه طول می کشد تا بتوانند برای خود غذا ذخیره کنند. اگر این کلنی ها به موقع تغذیه نشوند امکان دارد در پاییز ازدست بروند. اما در مورد تغذیه بچه طبیعی ، تغذیه آنها همیشه ضروری نیست.اگر متوجه شدید که اندازه بچه طبیعی شما رشد نمی کند،یک ایده خوب برای تغذیه آنها است.
۶》قرار دادن کندو در فضای نامناسب:
محل استقرار کندو باید طوری باشد که میزان مناسب نور و تابش خورشید را داشته باشد. باید فضای کافی برای ایستادن و بازدید از پشت و کناره های کندو داشته باشد. در محل های شیب دار و بین بوته های بزرگ گیاهان و درختان نباشد طوری که زنبورها برای رفت و آمد با مشکل مواجه شوند.
٧》عدم استفاده از پوشش و لباس مناسب هنگام کار با زنبور:
شاید زنبورداران تازه کار فیلم یا عکس از زنبورداران کهنه کار ببینند که بدون داشتن لباس زنبورداری مشغول کار کردن با زنبورهستند ولی باید توجه داشته باشید که آنها اصول کار کردن و آرام کردن زنبور را می دانند و باعث عصبانیت زنبورها نمی شوند.زنبورداران تازه کار باید از کلاه و لباس مناسب استفاده کنند حتی آنهایی که به نیش زنبور آلژی ندارند.
۸》عدم استفاده از دودی:
استفاده از دودی برای منحرف کردن اذهان زنبورهای عسل است. وقتی از دودی در هنگام بازدید استفاده می کنیم، آنها فکر می کنند آتش سوزی نزدیک است و به سرعت به سمت مصرف عسل می روند تا در صورت ترک کندو ذخیره غذایی داشته باشند. هم چنین استفاده از دود از انتقال سیگنال های شیمیایی بین زنبورها برای گرفتن حالت تدافعی جلوگیری می کند. اگر هنگام بازدید از دودی استفاده نکنید زنبورها حالت تدافعی گرفته و علاوه بر نیش زدن شما ممکن است برای همسایگان و افرادی که در نزدیکی زنبورستان هستند مزاحمت ایجاد کنند.
۹》 شروع کردن زنبورداری تنها با یک کندو:
توصیه می شود زنبورداری را حداقل با خرید دو کندو شروع کنید. این کار دارای چند مزیت است:اول اینکه از طریق مقایسه آنها به یادگیری شما کمک می شود.هم چنین می توان از دو نژاد مختلف جهت مقایسه عملکرد استفاده کرد.دوم اینکه برای مدیریت شما سودمند است.ممکن است یکی از کلنی های شما قوی و دیگری ضعیف باشد در اینصورت می توانید از کندوی قوی به کندوی ضعیف تر کمک کنید.یا هنگامی که یکی از کندوها بدون ملکه شد از کندوی دیگر تخم روز جهت تولید ملکه به این کندو بدهید. سوم اینکه معمولا افراد تازه کار کلنی خود را از دست می دهند و اگر دو کلنی داشته باشند ، با حفظ حداقل یک کندو روحیه آنها حفظ می شود.
۱۰》 شروع زنبورداری بدون داشتن دانش کافی:
کسب دانش در زنبورعسل بهترین بخش زنبورداری است. مطالعه پیرامون زنبور عسل همزمان با زنبورداری عملی،کمک می کند تا بیشتر با زندگی و رفتار زنبورعسل آشنا شده و به موقع نیازهای آنها را رفع کنید.اطلاعات لازم را می توانید از طریق کلاس های آموزشی، کتاب ها،فیلم ها، انجمن های زنبورعسل و سایت های اینترنتی دریافت کنید.هرگز یادگیری و مطالعه را فراموش نکنید.
منبع: