اکبر هاشمی
سردبیر هفتهنامهی «شنبه» (نشریهی تخصصی در حوزهی استارتآپها)
اتفاق بزرگی در حال شکلگیری است، تکنولوژی در ابعاد مختلف زندگی ایرانی در حال تأثیرگذاری است. اگرچه تقابل بین سنت و مدرنیته بحث تازهای نیست. شاید آنچه باعث ملموستر شدن این تقابل شده، برخلاف گذشته که بحث محافل روشنفکری بود، فهم، درک و لمس آن از سوی مردمِ عادی است؛ به این معنا که یک رانندهی آژانس تأثیر اسنپ را بر کسب و کارش لمس میکند یا یک فروشندهی کالا تأثیر دیجیکالا را بر خردهفروشی میبیند. این تأثیر به این شکل تجلی می کند که اتحادیهی املاک میگوید من این دیوار را خراب میکنم، دیگری میگوید ریشهی این گونه اپها به خارجیها میرسد، اتحادیهی لوازم دیجیتالی میگوید این سایتها قانونی نیستند.
فرض کنیم دیوارها خراب، اسنپها تعطیل، دیجیکالاها متوقف شوند. چه اتفاقی میافتد، بازمیگردیم به آرامش و کارمان را میکنیم و غافلهی تکنولوژی جهانی هم بهخاطر آرامش ما متوقف میشود؟
میتوانیم بگوییم برای حفر تونلها از متههای مکانیزه استفاده نکنیم و بازگردیم به گذشته و کارگران زیادی را فرابخوانیم و بیل و کلنگ دستشان بدهیم و بعد هم با افتخار بگوییم برای چند صد کارگر کارآفرینی کردیم!
اول: کارآفرینی با اشتغالزایی متفاوت است. کارآفرین، روباتی را میسازد که در کارخانهی خودروسازی به کار میرود و تعداد زیادی کارگر کارشان را ازدست میدهند اما همان کارخانهی روباتسازی برای عدهی دیگری اشتغالزایی میکند. در همین موارد هم میبینید شاید به واسطهی فروشگاههای اینترنتی عدهای کسب و کارشان دچار مشکل شده اما در یک فقره در بزرگترین فروشگاه اینترنتی ایران برای دوهزارنفر به صورت مستقیم و برای چند هزار نفر به شکل غیر مستقیم شغل ایجاد شده است.
دوم: این یک واقعیت است، نمیشود از تکنولوژی و مواهب آن فرار کرد، با تهدید وتتمیع هم نمیشود سد راه گسترش آن شد؛آن هم در شرایطی که مصرفکنندگان به شدت از آن استقبال میکنند. من به عنوان یک مصرفکننده وقتی با فشار دادن یک دکمه در کمتر از پنجدقیقه و پنجهزار تومان زیر قیمت آژانس و بدون چک و چانه به مقصد میرسم، چرا باید زنگ بزنم به آژانس که پیدا کردن شمارهاش یک مشکل است و دیرآمدن و انتظارش مشکلی دیگر و… پنجهزارتومان گرانتر سوار شوم؟
پس مشکل کجاست؟
صاحبان کسب و کارهای سنتی به جای خط و نشان کشیدن و اتهامزدن و تهدید کردن، از تکنولوژی و مواهب آن برای آسودگی وآسایش و بهبود زندگی مردم شریف و شایستهی ایران برای خدماتدهی استفاده کنند. این یک توصیه نیست یک انتخاب اجتناب ناپذیر و به ثواب نزدیکتر است. هرقدر دیرتر میل به این راه ثواب کنند، هم رنج مردم و کارکنانشان را زیاد میکنند و هم فرصتهای کسب و کارشان را از دست میدهند.
منبع:
