مهاجران افغانستانی با تلاش و پشتکار ذاتی خود در ایران توانستهاند به عنوان یک کارآفرین برای افغانستانیها نه تنها شغل ایجاد کنند بلکه چنان در کار خود مهارت کسب کردهاند که بدون شک در صنایع مختلف ایران تاثیر بسزایی میگذارند.
به این خاطر تصمیم گرفتهایم هر هفته از یکی از مشاغل مهاجرین افغانستانی در ایران گزارشی تهیه کنیم و این بار به سراغ یکی از کارآفرینان رفتهایم.
زنبورداری یکی از شغلهایی است که کمتر کسی به سراغش میرود اما جالب است بدانید این کار فواید بیشماری دارد و خیلی از ما از آن غافلایم.
در سلسله برنامههای دستان پرتلاش این بار به سراغ «محمد حسین نجفی» زنبوردار افغانستانی ساکن تهران رفتیم.
محمد حسین ضمن اینکه در تهران زنبورداری میکند و افرادی را به درآمد رسانده، این حرفه را نیز به افغانستان منتقل کرده است.
نجفی درباره زنبورداری در افغانستان گفت: چون آگاهی مردم افغانستان پایین است افراد به این کار روی نیاوردهاند و افراد کمی هم که این کار را انجام میدهند به روش قدیمی و سنتی مشغولاند. اگر زنبورداری را در افغانستان گسترش دهیم شغلهای دیگری نیز آنجا بوجود خواهد آمد.
وی در خصوص امکانات صنعت زنبورداری در افغانستان بیان داشت: دولتمردان افغانستانی باید در عرصه زنبور داری کمک کنند و چون آب و هوای افغانستان برای این حرفه مناسب است میتوان در کنار این شغل شغلهای دیگری نیز بوجود آورد.
این کارآفرین مهاجر افغانستانی با اشاره به شوع فعالیت خود در عرصه زنبورداری و پرورش زنبور عسل گفت: برای بار اول وقتی یک کندوی زنبور عسل خریداری کردم با بیاطلاعی و که در نحوه آن داشتم زنبورها مرا نیش زدند.
نجفی در خصوص محل نگهداری کندوهای خود گفت: من در مسجد کار می کنم و کندوها را روی پشت بام مسجد پرورش میدهم تا انگیزهای برای مردم بوجود آید. مردم هم به من سفارش میدهند و برایشان آماده میکنم.
مشروح این گفتگوی صمیمی را در ذیل بخوانید
فارس: ابتدا خودتان را معرفی کنید.
نجفی: «محمد حسین نجفی» هستم متولد سال ۱۳۶۲ در افغانستان. ۱۹ سال است که به ایران مهاجرت کردهام اما طی این سالها در رفت و آمد به افغانستان هستم.
فارس: چطور شد که به زنبورداری روی آوردید؟
نجفی: یک روز مشغول تماشای تلویزیون بودم که دیدم یک خبرنگار برای تهیه گزارش به یک زنبوردار در شمال ایران مراجعه کرده است، با تعریفها و توضیحاتی که در خصوصص زنبورداری ارائه کرد من نیز به این شغل علاقه پیدا کردم .
فارس: آیا دوره آموزشی هم گذراندهاید؟
نجفی: بله من دورههای آموزشیام را در جهاد کشاورزی کرج گذراندم و زمانیکه تجربه کسب کردم و زنبورداری را بطور کامل یاد گرفتم به افغانستان بازگشتم و کارم را آنجا آغازز کردم.
فارس: از سفرتان به افغانستان بگویید؟
نجفی: زمانی که زنبورداری را در ایران یاد گرفتم بیتاب رفتن به افغانستان شدم تا آنجا نیز کارم را شروع کنم. خدا رو شکر موفق هم شدم با سرمایه اندکی از ۵ کندو شروع به کار کردم و در حال حاضر حدود ۶۰-۷۰ کندو آنجا دارم.
فارس: آیا از زنبورداری در افغانستان استقبال شد؟
نجفی: بله این حرفه را به همسایگان و آشنایانمان در ولایت «غزنی» شهرستان جاغوری برای چند نفر از دوستانم علاقمند بودند، آموزش دادم و آنها نیز مشغول به زنبورداری هستند و از همین راه کسب درآمد میکنند.
فارس: وضعیت زنبورداری در افغانستان به چه صورت هست؟
نجفی: متاسفانه چون آگاهی مردم پایین است افراد به این کار روی نیاوردهاند و افراد کمی هم که این کار را انجام میدهند به روش قدیمی و سنتی مشغولاند. اگرر زنبورداری را در افغانستان گسترش دهیم شغلهای دیگری نیز آنجا بوجود خواهد آمد.
فارس: روش سنتی یعنی به چه صورت؟
نجفی: روش سنتی به این صورت هست که با کندوهای قدیمی که با چوب درست میشوند، هنگامی که باران و برف بیاید زنبورها تلف میشوند و از بین میروند . اما درر ایران زنبورداری به روش صحیح انجام میگیرد به طوری که زیر و روی کندو با آهن پوشیده شده است.
فارس: راه حل چیست؟
نجفی: دولت افغانستان باید کلاسهای آموزشی را برای زنبورداران اختصاص دهد تا سطح آگاهییشان بالا رفته و روش صحیح زنبورداری را بیاموزند.
فارس: ملکههایی که استفاده میکنید را خودتان پرورش میدهید؟
نجفی: خیر، سال اولی که به افغانستان رفتم به من گفتند که زنبورهای آنجا نژادشان ایتالیایی است و من خریدم اما متاسفانه نتیجه خوبی نگرفتم. سپس ملکه ایرانی را خریداری کردم و با خود به افغانستان بردم. ملکههای ایرانی کارکرد بهتری دارند علاوه بر این در مقابل سرما هم با دوامترند.
فارس: ملکه را چگونه از ایران به افغانستان منتقل کردید؟
نجفی: با راهنمایی یکی از دوستان جعبههای مخصوص با قوطی کبریت ساختیم، تعدادی زنبور کارگر کنار ملکه به منظور فراهم کردن غذای وی و گرم نگهداشتن ملکه گذاشتیم، چرا که جای ملکه باید گرم باشد. ۴ روز هم در راه بودیم.
فارس: آینده کار زنبورداری در افغانستان را چگونه ارزیابی می کنید؟
نجفی: باید دولت و یا سازمانها کمک کنند و سطح آگاهی مردم را بالا ببرند حتی اگر امکانش باشد در کتب درسی آموزش زنبورداری را اضافه کنند چرا که در افغانستان آب و هوای مناسب برای انجام هر چه بهتر این کار وجود دارد.
فارس: از شگفتیهای زنبور عسل برایمان بگویید؟
نجفی: افرادی که از دور نگاه میکنند میگویند زنبور فقط زنبور است ولی وقتی وارد کار زنبورداری شوید و پیش برویم متوجه خواهید شد که اینکار چقدر لذت بخش است.
فارس: هر چند وقت یکبار عسلها را برداشت میکنید، تغییر فصل در برداشت عسل چه تاثیری دارد؟
نجفی: بله فصلها در تولید عسل متفاوت است. ما اگر عسل طبیعی برداشت کنیم تنها یکبار آنهم در شهریور ماه برداشت میکنیم.
فارس: زنبور داری چه فوایدی دارد؟
نجفی: زنبور عسل فواید زیادی دارد از جمله این که هر کجا باشد آنجا گرده افشانی را بدرستی انجام میدهد. ضمن اینکه این کار برای محیط زیست و کشاورزی نقش مفیدیی دارد.
فارس: برای فروش به کجا میروید؟
نجفی: من مشتریهای ثابت و خاص خود را دارم. معمولا افراد از قبل به من سفارش میدهند که برای مثال برای من ۱۰ کیلو عسل نگهدار.
فارس: کندوها را کجا نگهداری می کنید ؟
نجفی: من در مسجد کار می کنم و کندوها را روی پشت بام مسجد پرورش میدهم تا انگیزهای برای مردم بوجود آید.
فارس: وضعیت زنبورداری در ایران چگونه است؟
نجفی: خدارو شکر وضعیت زنبورداری در ایران خیلی خوب است، آگاهی مردم بالاست. من در همین محل چند نفر از دوستان ایرانیام را زنبوردار کردهام.
فارس: در ایران چه مشکلاتی برای پرورش زنبور عسل وجود دارد؟
نجفی: در حال حاضر متاسفانه تنها مشکل برای پرورش زنبور عسل آلودگی هوا است.
فارس: شما از نیش زنبور نمیترسید؟
نجفی (با لبخند): اوایل خیلی میترسیدم چون آشنایی کامل هم نداشتم زنبورها مرا نیش میزدند، اما الان متوجه شدم نیش زنبور خود یک دارو میباشد.
فارس: نیش زنبور برای چه بیماری هایی مفید است؟
نجفی: در زمانهای قدیم خیلی از بیماریها را با نیش درمانی مداوا میکردند. برای بیماریهایی مانند روماتیسم و کمر درد البته باید به پزشکان نیش درمانی مراجعه شود.
فارس: سالانه چند کیلو عسل تولید میکنید؟
نجفی: در ایران ابتدا ۲ کندو داشتم و الان ۶ کندو دارم. سالانه ۱۴ کیلو عسل خالص تولید میکنم.
فارس: برای افرادی که بخواهند این کار را شروع کنند چه پیشنهادی دارید؟
نجفی: پیشنهاد میکنم کار امروز را به فردا نگذارند و اگر علاقمند به این حرفه هستند از همین الان شروع کنند. ابتدا باید از کسانی که در این خصوص تجربه دارند مشورت و راهنمایی بگیرند، کلاسهای آموزشی بگذرانند.
چرا که اگر بدون راهنمایی و گذراندن دوره آموزشی کار را آغاز کنند ممکن است زنبور تلف شود و از بین برود. برای نگهداری هم میتوانند از حیاط منزل و یا پشتبام استفاده کنند.
فارس: شما خودتان هم شاگرد دارید؟
نجفی: شاگردی که از آنها هزینهای دریافت کنم خیر اما افرادی هستند که از من مشورت و راهنمایی گرفتند و به آنان کمک کردم.
فارس: زنبورداری چه تاثیرات و تغییراتی در زندگی خودتان داشته است؟
نجفی: زنبورداری روحیه مرا عوض کرده است. کسانی که زنبور داراند رفتار و اخلاقشان نسبت به افراد عادی متفاوت است و روحیه بازتری دارند. چرا که تمام انسان ها بیشترین الگو را از زنبور عسل میگیرند از جمله پادشاهی، سربازی و بعضی معماری ساختمانها. تمام اینها را زنبور عسل کشف کرده است.
فارس: علاوه بر زنبورداری چه فعالیتهای دیگری دارید؟
نجفی: در مسجد کار میکنم به کارهای کشاورزی میپردازم و فصل بهار در استخر ماهی میریزم و پرورش میدهم. از دیگر فعالیتهای من پرورش کرم خاکی است که از این کرمها برای خوراک ماهی و مرغ استفاده میکنم.
فارس: وجود کندوها در باغ چه تاثیری بر محصولات کشاورزی داشته است؟
نجفی: از وقتی که کندوها را در باغ گذاشتم محصول باغها افزایش پیدا کرده چرا که گرده افشانی زنبور عسل برای بارور شدن محصولات تاثیر بسزایی دارد.
فارس: یک خاطره برایمان بگویید؟
نجفی: روز اولی که دنبال این کار را گرفتم به اتحادیه زنبورداران در کرج مراجعه کردم و یک کندوی زنبور عسل خریدم. اما کار زنبورداری را بلد نبودم کندو را در پشت بام قرار دادم ولی از آنجایی که جایش مناسب نبود کندو را به ۱۰ متر آن طرفتر منتقل کردم بی خبر از آنکه اگر بخواهیم کندو را جابجا کنیم باید حداقل ۵-۶ کیلومتر از مکان قبلی دورتر باشد یا زمستان که هوا سرد است باید جابجاشود خودم حسابی آن روز زنبور نیش زدند.
من واقعا نمیدانستم باید چکار کنم با اتحادیه زنبورداران تماس گرفتم و به من گفتند یک کندوی خالی بیا ببر، کندوی خالی را بردم و نصف زنبورهای کارگر به کندوی جدید و نصف دیگر به کندوی قبلی بازگشتند.
فارس: حرف آخر؟
نجفی: تمام موفقیتم را مدیون اهل بیت علیه السلام هستم. آرزو دارم افغانستان به امنیت کامل برسد. مهاجرت ما تمام شود و به کشورمان باز گردیم و آنجا بتوانم صنعت زنبورداری را افزایش دهم و کوچک ترین الگو برای هموطنانم باشم.
منبع:
