نام کار: تولید صابون دست‌ساز
مکان اولیه: می‌توانید از منزل خودتان کار را شروع کنید و بعد آن را گسترش بدهید
هزینه‌ی اولیه: در مقیاس کوچک، با هر هزینه‌ای می‌شود کار را شروع کرد، اما اگر قصد راه‌اندازی کارگاه دارید خرید مواد اولیه، دستگاه‌ها، استخدام، رهن و اجاره‌ی یک مکان۶۰ متری حدود۵۰ میلیون تومان برای شما هزینه در پی دارد
وسایل لازم: روغن، گل خشک، دستگاه، میز و …
سود کار: بستگی به قیمتی که روی محصول‌تان می‌گذارید دارد.
کف سازهای دستی
بهاره و ستاره مرتضوی دو خواهر هستند که وقتی متوجه شدند شرایط برای راه‌اندازی یک کسب و کار کوچک مساعد است، بی‌درنگ و بدون اتلاف وقت، یک کسب و کار خانگی عجیب راه انداختند.
ماجرای این کسب و کار وقتی کلید خورد که هر بار خواهر بزرگتر در بازگشت از سفرش به ینگه دنیا، برای اقوام سوغاتی‌های دست‌سازش را می‌آورد، بعد از مدتی آنقدر استقبال از این دست سازها زیاد شد که جرقه‌ی یک کسب و کار خانگی به شکل خانوادگی در ذهنش شکل گرفت، کسب و کاری که حسابی مورد توجه قرار گرفته است.
با بهاره خانم مرتضوی که ۴۸ سالگی‌اش را می‌گذراند به گفت و گو نشستیم و او به عنوان نماینده‌ی کسب و کاری که راه انداخته‌اند از ماجرای بامزه‌ی ورودش به دنیای کسب و کار گفت.
کار شما خیلی نو و جدید است و البته وارد شدن به آن کمی عجیب ، چطور به این فکر افتادید که صابون‌های دست‌ساز تولید کنید و به فروش برسانید؟
خواهرم ستاره مدتهاست در آمریکا زندگی می‌کند. او از ۱۵سال قبل کار ساخت صابون‌های دست‌ساز را در آمریکا شروع کرده است. در کشورهای اروپایی مدتی است که استفاده از این نوع از صابون ها حسابی مد شده است و همه این کار را انجام می‌دهند اما در کشور ما یک صنعت نو و جدید به حساب می‌آید.
هر بار که خواهرم از آمریکا به ایران می‌آمد یا ما خودمان می‌رفتیم و بر می‌گشتیم، به عنوان سوغاتی برای اقوام از همین صابون‌های دست‌ساز می‌آوردیم.
البته برای آوردن این سوغاتی دلیل هم داشتیم، بعد از اینکه خواهرم برای اولین بار این صابون‌ها را برای آشنایان‌مان آورد، همه از آن استقبال کردند و مدام دنبالش بودند. برای همین این شده بود روال کار ما. تنها چیزی که برای سوغاتی به ایران می‌آوردیم صابون‌های دست‌سازمان بود.
بعد از مدتی متوجه شدیم می‌توانیم از این علاقه برای راه‌اندازی یک کسب وکار خانگی کوچک استفاده کنیم و اتفاقا آشنایان‌مان هم خیلی از این مسئله خوشحال می‌شدند. اوایل فقط سفارش اقوام و آشنایان بود. بعد از مدتی صابون‌های ما دهان به دهان تبلیغ شد و در نهایت کار به جایی رسید که سفارش‌های ما در هفته به ۲۰۰ عدد هم رسید.
تهیه‌ی مواد اولیه برای این کار در کشور ما سخت نبود؟
اتفاقا خیلی ساده بود؛ مواد اولیه‌ی اصلی که برای این کار استفاده می‌شود، روغن زیتون، بابونه، چای سبز و مواد گیاهی دیگر است که اغلب آنها را در کشور خودمان به بهترین شکل و با بالاترین کیفیت می توان تهیه کرد. من هم وقتی دیدم در کشور خودمان مواد اولیه وجود دارد، با کمک خواهرم استارت کار در ایران را زدیم و شروع کردیم به تولید صابون. این اتفاق در سال ۹۲ رخ داد.
کارتان چطور و در چه وسعتی شروع شد؟
کار ما کاملا به شکل خانگی و با مواد اولیه اندکی داشتیم شروع شد.
همه‌ی مواد اولیه را در ایران تهیه کردید؟
بله در ایران تمام مواد وجود داشت اما وسایل اندازه‌گیری مثل بشر و خیلی چیزهای دیگر را به علت اینکه دائم از ایران به آمریکا در رفت و آمد بودیم، از آنجا آوردم. اما این وسایل را به راحتی می توان در بازار تهران تهیه کرد، همانطور که گفتم ما در نظر داشتیم برای اقوام خودمان صابون تولید کنیم، اما بعد از مدت بسیار کمی حجم سفارش‌ها بالا رفت و رکورد ۵۰۰ عدد را زدیم. برای همین کار رفته رفته سخت شد و ما تصمیم گرفتیم برای کاری که انجام می‌دهیم مجوز بگیریم و آن را گسترش بدهیم.
خیلی از افراد ممکن است بخواهند بدون مجوز وارد کسب و کارهای خانگی شوند و با خودشان بگویند برای این کارها نیاز به مجوز نیست، اما به نظرم من حتما باید مجوز گرفت چون در چشم بر هم زدنی کار شما گسترش پیدا می‌کند و در نهایت باید آن را توسعه بدهید و اگر از ابتدا به فکر مجوز نباشید، کارتان خیلی سخت می‌شود.
گرفتن مجوز برای شما چقدر زمان برد؟
این کار، کاری نو بود و برای همین برای مجوز گرفتن مشکلاتی داشتیم اما یک سال قبل توانستیم مجوز کسب و کارمان را در قسمت مشاغل خانگی و در رشته‌ی صابون‌های دست‌ساز سنتی بگیریم. مجوزی که به ما اجازه می‌داد یک کارگاه خانگی را راه اندازی کنیم.
شما کارتان را در محیط خانه انجام می‌دادید؟
اوایل بله، گوشه‌ای از خانه را به این کار اختصاص داده بودیم و وقتی سفارش‌های‌مان کم بود به راحتی کار می‌کردیم اما بعد از اینکه کارمان گسترش پیدا کرد مجبور شدیم محلی را به عنوان کارگاه در نظر بگیریم. برای همین، یک محیط ۶۰ متری را تهیه کردیم و کارمان را در آنجا کلید زدیم، برای کار بزرگ باید کارگاه گرفت چون در خانه نمی‌شود مواد اولیه را انبار کرد، ضمن آنکه بویی که در مراحل ساخت صابون ایجاد می شود ممکن است باعث مزاحمت اهالی خانه بشود.
مواد اولیه کار شما چیست؟
روغن زیتون، روغن بادام،گل بابونه، چای سبز و … مواد اولیه‌ی ما هستند که معمولا همه را به قول معروف از معدن اصلی‌شان تهیه می‌کنیم. معدن بابونه، شیراز است، زیتون، رودبار و … اما بعضی از محصولات را باید از جاهای دیگر تهیه کرد. مثلا خاستگاه لوندر که برای ساخت عطر و محصولات بهداشتی خیلی مورد استفاده قرار می‌گیرد فرانسه است، اما در کشور ما این محصول از هند وارد می‌شود که کیفیت چندان مناسبی ندارد، اما ما توانستیم از کردستان و اردبیل لوندری با کیفیت خیلی خوب تهیه کنیم.
روغن‌ها به شکل کاملا ارگانیک هستند و گل‌ها را هم به صورت خشک شده نگهداری می‌کنیم چون امکان نگهداری‌شان به شکل تازه اصلا وجود ندارد. یکی از رموز موفقیت در کار این است که در کارتان از مواد ارگانیک استفاده کنید، ما برای محصولاتمان از روغن‌های خوراکی‌ای استفاده می‌کنیم که هیچ مشکلی ندارند.
مواد اولیه را برای چه مدت می‌توانید انبار کنید؟
از آنجا که سفارش‌های‌مان زیاد است، آنقدری مواد اولیه می‌خریم که نیاز به انبار کردن طولانی مدت‌شان نباشد و سریع از آنها استفاده می‌کنیم و به محض اینکه محصولات اولیه‌ی مان به سمت تمام شدن می‌رود، شروع می‌کنیم به سفارش دادن مواد اولیه تازه. تولید صابون‌های دست‌ساز با مواد اولیه‌ای تازه، نتیجه‌ی خیلی بهتری دارد و کسانی که دوست دارند وارد این کار شوند، باید خیلی به این مسئله توجه کنند.
صابون‌های شما به چه شکل ساخته می‌شود؟
اینکه چطور صابون‌ها را می‌سازیم ، یکسری ترفند‌های مخصوص خودمان است که لو نمی‌دهیم (خنده) اما به شیوه‌ای که ما برای ساخت صابون‌های‌مان استفاده می‌کنیم می‌گویند «شیوه‌ی سرد». ما هر زمان که صابون‌ها را از قالب جدا می‌کنیم معمولا ۴ هفته آنها را در طبقات انبار نگه می‌داریم و زمان می‌دهیم تا صابون‌ها خشک شوند چون اگر آنها به حالت طبیعی خشک نشوند و به قول معروف استراحت نکنند، خیلی خوب عمل نمی‌کنند. در این شیوه، اصلا لازم نیست با حرارت دادن یا انجام کارهای دیگر صابون را خشک کرد.
شما یک کسب و کار خانگی راه انداختید. در این کسب و کار که الان وسعت گرفته، افراد خانواده هم مشغول به کار هستند؟
بله. از زمانی که کارگاه را راه انداخته ایم، تعداد زیادی از اعضای خانواده‌مان درگیر این کار شدهاند. برادرم، پسرم، همسرم، زن دایی‌ام و … همگی درگیر این کار هستیم و چند نفری را هم برای تحویل دادن محصولات و حمل و نقل استخدام کرده‌ایم. هر قدر هم کارمان بزرگتر شود، قطعا تعداد کسانی که به عنوان نیرو وارد کار می‌شوند هم بالاتر می‌رود.
رمز موفقیت کسب و کارهای خانگی چیست؟
اغلب کسب و کارهای بزرگ، کار خودشان را از خانه‌شان شروع کرده اند. زمانی که دایره‌ای از افراد خانواده وارد کار می‌شوند آن فعالیت را متعلق به خودشان می‌دانند و از مسئولیتی که بر عهده‌شان گذاشته می‌شود شانه خالی نمی‌کنند. ما هم سعی کردیم همین کار را بکنیم. البته شرایط همیشه اینطور نیست که بتوانیم از افراد خانواده استفاده کنیم، برای همین سعی کردیم با افرادی که از خارج خانواده وارد محیط کارمان شدهاند طوری رفتار کنیم که آنها، کار را مانند کار اعضای خانواده‌‌شان بدانند و خدا را شکر برای ما خیلی خوب جواب داده است.
در حال حاضر برای چند نفر کارآفرینی کرده‌‌اید؟
۲۰ نفر به شکل مستقیم و غیر مستقیم با ما همکاری می‌کنند.
چطور برای فروش کارهای‌تان اقدام می کنید؟
با توجه به اینکه دنیا به سمت فروش اینترنتی می‌رود و مردم هم خیلی از این روش استقبال می‌کنند ما از همان اول برای خودمان صفحه‌ای راه انداختیم و محصولاتمان را برای فروش در آنجا قرار دادیم. علاوه بر آن در نمایشگاه‌های مختلف شرکت کردیم و در آنجا محصولاتمان را معرفی کردیم.
همانطور که گفتم در کشورهای دیگر ، ساخت صابون به این شکل خیلی مرسوم است ، گاهی اوقات در نمایشگاه‌ها مردمی که سابقه‌ی خرید صابون‌های دست‌ساز را در سفرهایشان داشته اند وقتی صابون‌های ما را می‌دیدند به هم می‌گفتند« چه خوبه که کشور خودمان هم از این صابون‌ها داره» و با خرید صابون، جزو مشتری‌های ثابت ما می‌شدند.
علاوه بر این، ما در نمایشگاه‌هایی که محصولاتمان را ارائه می‌دادیم با بازیگران و هنرمندان هم آشنا شدیم و محصول‌مان را به آنها هم فروختیم. خیلی‌های‌شان الان جزو مشتری‌های ثابت ما هستند و مدام خرید می‌کنند.
سود این کار چطور است؟
ما زمانی که استارت کارمان را زدیم برای خودمان یک برنامه‌ریزی انجام دادیم و دقیقا می‌دانیم که چطور باید حرکت کنیم و به موفقیت برسیم. در این برهه برای ما سود خیلی مهم نیست و بیشتر، نگاه‌مان به آینده است. یکی از ترفندهایی که ما برای کارمان در نظر گرفتیم، ثابت نگه داشتن قیمت است در تمام این سه سالی که صابون را تولید می‌کنیم. ما از این کار هدفی داریم و امیدواریم نتیجه‌اش را هم ببینیم. از سه سال قبل تا الان، قیمت همه چیز بالا رفته اما ما قیمت صابون‌ها را ثابت نگه داشته‌ایم.
منبع
میترا شکری در همشهری سرنخ
