- دقیق و درست بنویسید
مثلث طلایی کار اطلاعرسانی و مشارکت در انتشار اطلاعات، برای ما خبرنگاران «سرعت، دقت، صحت» است؛ یعنی باید خبر، گزارش و مطلبی را که میخواهید منتشر کنید، سریع منتشر کنید، دقیق باشد و اشتباهی در ذکر تاریخ و اسامی و… نداشته باشد و اینکه خود خبر نیز واقعیت داشته باشد و دروغ یا شبهدروغ نباشد. متاسفانه در فضای مجازی، فقط به عنصر سرعت توجه میشود اما اگر قصد دارید در تلگرام، شبکههای مجازی، وبلاگها و… کار حرفهای انجام دهید، لطفا حتما به ویژگیهای دقت و صحت توجه داشته باشید؛ امروزه عدموجود این دو ویژگی، آفتی برای همه اطلاعات اینترنتی شده است.
- به اعتبار نوشتهتان احترام بگذارید
منبعمحور بودن نیز از دیگر اصول تغییرناپذیر کار رسانهای است. شما این اطلاعات، خبرها و مطالبی را که منتشر میکنید، به استناد کی و کجا دارید منتشر میکنید؟ این منبعها، میتوانند زنده و جاندار یا غیرزنده باشند. در هر دو صورت، شما باید منبعی داشته باشید تا حرفهایتان، معتبرتر و قابلاعتناتر شوند. منبع زنده شما میتواند خود شما یا یک دوست، یک استاد دانشگاه یا هرکس دیگری باشد که البته خودش باید آدم معتبری باشد. منبع غیرزنده شما نیز میتواند کتاب، فیلم، سایتهای معتبر و… باشد. هنگامی که اطلاعاتی را به نقل از جایی منتشر میکنید، از ذکر منبع دریغ نورزید چرا که پیش از هر چیزی به افزایش اعتبار خودتان کمک میکند.
- آسان و جذاب بنویسید
درست است که فضای مجازی، اقتضائات خاص خودش را دارد و نوشتن در آن هم شامل این اصل میشود اما با توجه به اینکه شما دارید در حوزه زبان فارسی تولید محتوا میکنید، بهتر است که نسبت به نثر و کیفیت نوشته خودتان نیز توجه داشته باشید. البته منظورمان این نیست که خیلی ادبی بنویسید بلکه ساده و روان ولی خوب بنویسید. طوری بنویسید که حتی بچه مدرسهایها هم متوجه شوند که چه چیزی دارید مینویسید. از سوی دیگر نگارش شما باید از حداقلهای یک نوشته فاخر هم برخوردار باشد؛ مثلا شکستهنویسی نداشته باشید، غلطهای فاحش را دریابید، از زبان مخفی کوچه و بازار بهصورت درست استفاده کنید و… .
- کی بود؟ چیبود؟ و در کجا و کی و چرا و چگونه؟
در حوزه اصول خبرنویسی، ما سه تا کاف داریم و سه تا چ. این کافها، عبارتند از: که، کی و کجا. این سه تا «چ» هم «چه، چرا، چگونه» هستند. اگر برای نوشتن دچار مشکل هستید و نمیدانید چطور باید چیزی را که قصد نقل یا نشرش را دارید، توصیف کنید، از این موارد استفاده کنید. اگر مشاهده مهمی در سطح شهر داشتهاید، از خودتان بپرسید: چهکسی یا کسانی در این اتفاق حضور داشتند؟ کی اتفاق افتاد و کجا؟ چه چیزی اتفاق افتاده است؟ چرا اتفاق افتاده است و چگونه؟ البته بخش چرا و چگونگی افتادن یک اتفاق، کمی حرفهایتر میشود و نیاز به کندوکاو بیشتری دارد ولی چهار تای اول را اگر رعایت کنید، میتوانید توصیف و اطلاعات خوبی بهدست آورده و منتقل کنید.
- جلوی اشتباهات را بگیرید
وقتی که متنتان را نوشتید، همینطور دکمه ارسال را فشار ندهید. دستکم یکی دو بار متن را با دقتی نسبی بخوانید تا غلطهای املایی و اطلاعرسانی نداشته باشد. با یکی دو بار خواندن، چیزی از شما کم نمیشود اما میتوانید از اشتباهات جبرانناپذیر جلوگیری کنید.
- خبری هستید یا غیرخبری؟
یادتان باشد که نوشتههای شما میتواند خبری باشد یا غیرخبری. اگر قرار است خبری باشد باید واکنشی به یکی از خبرهای روز نشان بدهید. اگر هم قرار است غیرخبری باشد که دست شما باز است و میتوانید درباره موضوعات زیادی بنویسید. انتخاب با خود شماست. البته اگر بهعنوان یک مخاطب آزاد، برای جایی مطلب «نویسنده مهمان» را مینویسید، کمی باید تکلیفتان با این قضیه روشنتر باشد.
- کمی هم ارزشهای خبری
درباره ارزشهای خبری که اصل و اساس کار ما خبرنگارهاست، چیزی نمینویسیم چون نیاز به توضیح مستقل و فراوان دارد. اما در همین حد و اندازه بدانید که موضوعاتی که نفع یا ضرر آن به افرادی میرسدیا به چهرهها و آدم معروفها ربط پیدا میکند یا در همسایگی نسبتا نزدیک ما اتفاق افتاده یا شامل درگیری و تنش بوده یا تازه اتفاق افتاده و… ارزش بیشتری برای پرداختن دارند و مردم علاقه بیشتری به آنها دارند.
- فکری برای تیتر مطلبتان کنید
سعی کنید مطلبی که دارید منتشر میکنید، حتما تیتر داشته باشد. هر خوانندهای که مطلب شما را میبیند، مدام از خودش میپرسد که چرا باید این مطلب را بخوانم؟ تیتر شما، باید طوری طراحی شود که مطلب و نوشته و اطلاعات شما را بهاصطلاح به خواننده بفروشد؛ طوری که چارهای جز خواندنش نداشته باشد. برای ما خبرنگاران، بهترین تیتر تا ۳ کلمه و نهایتا تا ۷ کلمه تعریف شده است اما با توجه به اقتضائات اینترنت و تجربیات نوین، شما میتوانید تیترهای چندجملهای ولی کاملا فکرشده هم داشته باشد. از آنجا که مخاطبان حوصله چندانی ندارند، بیشتر آنها در فضای اینترنت و وب، فقط تیترها را میخوانند؛ پس چنین تیترهایی در بعضی فضاهای غیرحرفهای و حتی حرفهای میتواند توجیه داشته باشد.
منبع