بازار کارواش و احداث واحدهای شست وشوی این روزها داغ است و به نظر می رسد با توجه به حجم اتومبیلهایی که حداقل در سطح شهر تهران در حرکت هستند، مشتریانی همیشگی هم برای سرمایهگذاران در این حوزه وجود دارد.
روند آپارتماننشینی و نبود جا و مکان برای شستن شخصی اتومبیل، هزینههای بالای آب و کمبود آب هم موجب شده فرهنگ استفاده از کارواش رفته رفته در جامعه ایران یا حداقل در کلانشهرها نهادینه شود. البته کارواش داران قدیمی گلایه هایی دارند که بیشتر به حضور بیش از اندازه و بیش از نیاز بازار سرمایه گذاران جدید خرده می گیرند.
مجید رشیدی، مدیرعامل کارواش تابان در این گزارش از چم و خم این کار گفته است؛ اینکه چه مسائلی در بازار این کار وجود دارد، چه میزان فضا برای راه اندازی یک کارواش مورد نیاز است و اصولا چه مقدار سرمایه اولیه لازم است تا یک نفر بتواند کارواشی راهاندازی کند و به موفقیتش امیدوار باشد.
ازدحام کارواشها موجب اخلال در بازار میشود
پاسخ به هر نیازی با توجه به میزان این نیاز تعریف میشود به ویژه به لحاظ پراکنش جمعیت است که چنین نیازی تعریف می شود. اما به نظر میرسد در بازار کارواش چنین مسئله ای در نظر گرفته نشده و در بعضی از مناطق با تراکم کارواش مواجه هستیم و در بعضی از مناطق با کمبود کارواش. تراکم این واحدهای خدماتی در یک منطقه در نهایت به کسادی کسب وکار واحدها در درازمدت منجر می شود.
رشیدی دراینباره میگوید: یکی از مهم ترین مشکلات حال حاضر صاحبان این کسب وکار همین امر است. چون معمولا تازه واردها به مناطقی اضافه می شوند که افراد قدیمی تر حضور دارند و کسب وکارشان هم موفق است اما ورود بیش از اندازه به برهم خوردن توازن منطقه منجر می شود. نتیجه این امر هم این مسئله است که کارواش هایی با کمترین امکانات ایجاد می شود که مجبور هستند قیمت ها را به اصطلاح بشکنند. در این صورت بازار را به هم می ریزند و افراد زیادی متضرر می شوند.
بنابراین باید در صدور پروانه کسب دقت بیشتری انجام شود. چون یک کارواش مجموعه ای از کارگر و کارفرما است که معمولا کمتر از ۲۰نفر نیستند و در صورت ضرردهی از کار بیکار می شوند. وی در ادامه از دیگر عوامل تاثیرگذار بر شغل کارواش داری به آب وهوا، آلودگی هوا و… اشاره می کند که موجب ریزش مشتری می شود.
متراژ مورد نیاز کارواش داری
مجید رشیدی در پاسخ به این پرسش که آیا استانداردی در این میان وجود که نشان دهد واحدهای کارواشی در چه فاصله ای از هم باید قرار داشته باشند، می گوید: تا یکی دو سال پیش براساس قانون نظام صنفی هر واحد صنفی براساس نوع فعالیتش باید در شعاع ۲۰۰متری یا ۵۰۰متری از واحد صنفی دیگر قرار داشته باشد. اما به ظاهر این قوانین دیگر لحاظ نمی شوند.
این کارواش دار همچنین اضافه می کند که بیش از ۱۴سال در این صنف سابقه دارد و برای اینکه کارواش و کارواش داری به عنوان یک شغل مطرح شود، زحمات زیادی کشیده اند. بنابراین نباید با بی برنامگی موجبات تضعیف این شغل فراهم شود.
به نظر می رسد متراژ مورد نیاز برای راه اندازی کارواش کمی مخدوش است چون هم کارواش ۴۰متری داریم و هم ۵۰۰متری و حتی بیشتر. از طرفی اتحادیه با تعیین نرخ های سالانه برای انواع شست وشو سعی در تنظیم این بازار دارد اما بنا به گفته های فعالان این بازار، هستند کارواش هایی که با کمترین هزینه وارد بازار می شوند و زیر قیمت نرخهای تعیین شده به مشتریان خدمات می دهند.
در این میان مشتری نیز هزینه های کمتر را انتخاب می کند. بنابراین کارواش هایی که چند صد میلیونی هزینه کرده اند و نمی توانند نرخ ها را بشکنند، در نهایت متضرر می شوند. مشتری هم فکر می کند نباید از خدمات آن که گران تر می گیرد استفاده کرد.
ملک، مهمترین هزینه راه اندازی کارواش
حضور در این بازار ریسک پذیری ویژه ای می خواهد. چون شروع کار باید با متراژ بالای کارواش باشد و متراژ پایین سوددهی بالایی را نصیب سرمایه گذار نمی کند. رشیدی در این زمینه میگوید: حتی اگر بازار کارواش را دارای مشتریان همیشگی فرض کنیم اما حضور حرفه ای در این بازار هزینههای بالایی میطلبد که همین امر ریسک این کار را افزایش میدهد.
مثلا برای خرید ۵۰۰متر فضا که در ضعیفترین منطقه تهران حداقل ۴میلیون تومان است، سرمایه ای تا ۲میلیارد تومان مورد نیاز است. همچنین برای خرید دستگاه های مورد نیاز هم تا ۱۰۰میلیون تومان باید هزینه شود. البته این قیمت ها هم ثابت نیست و بسیار متفاوت است. مثلا برای خرید یک پمپ شست وشو بین ۴ تا ۲۰میلیون تومان میتوان هزینه کرد.
این مسئله در مورد سایر دستگاه ها نیز صدق میکند. اما راهاندازی کارواش تنها خرید یک پمپ و تهیه مکان نیست و هزینه های جاری زیادی وجود دارد که می توان به تهیه مواد شست وشو و استهلاک وسایل اشاره کرد. چون اگر قرار است خدمات باکیفیتی به مشتریان ارائه شود، باید حداقل هر چهار سال یک بار وسایل و دستگاه هایش را تعویض کند.
رشیدی در مورد امکانات جدیدی که به کارواش ها اضافه شده می گوید: ما جزو نخستین کارواشهایی بودیم که سیستم بخارشویی موتور اتومبیل را راهاندازی کردیم و ابداع کننده اش هم خودمان بودیم که هفت سال پیش این کار را انجام دادیم. این کار موجب میشود که هیچ مشکلی برای موتور اتومبیل به وجود نیاید.
دستمزدی که براساس انعام تعیین می شود
کارگر کارواش عمل شست وشوی اتومبیل را انجام میدهد و باید در این مورد مهارت لازم را داشته باشد. رشیدی میگوید برای اینکه به اتومبیل مشتریان آسیبی نرسد همیشه از سرکارگر ماهری استفاده میکنیم که سایر افراد باید زیر نظرش کار کنند. همچنین هیچ گاه اتومبیلهای گران قیمت را به کارگران تازه کار نمیسپاریم.
این فعال بازار در ادامه به شیوه دستمزددهی به کارگران کارواش اشاره و اضافه میکند: دستمزد کارگران براساس انعامی است که مشتری پرداخت می کند و به طور کلی کارگران کارواش حقوق ثابت ندارند. با توجه به سخنان این کارواش دار شاید به همین دلیل است که کارگران کارواش ها معمولا افغانیها هستند که ادعایی برای حق بیمه و. . نداشته باشند.
رشیدی در پایان و در مورد میزان مراجعه مردم به کارواش در ایران میگوید: براساس آماری که ما داریم به طور میانگین دو بار در ماه برای شستن ماشین به کارواش ها مراجعه میشود و اضافه میکند در کشورهای اروپایی و آمریکایی کارواش و کارواش داری شغلی دائمی و دارای سود و منفعت بالا محسوب میشود و ما امیدواریم در ایران هم این فرهنگ گسترش یابد.
منبع