گفت و گو با زوج هنرمندی که از شانزده سال قبل، ساخت ظروف سرامیکی را با دست خالی شروع کردهاند.
سفالگری یکی از کارهای قدیمی در کشور ماست که همیشه روی بورس است و میتوان از آن پول درآورد. گزارشی که قرار است بخوانید دربارهی زوج جوانی است که خلاقیتشان را چاشنی کار با خاک کردهاند و به یک ترکیب جذاب دست یافتهاند.
آنها وسایل سرامیکیای میسازند که محال است باور کنید از خاک رس درست شدهاند. برای شروع این کار باید باید تجربیات خوبی در زمینهی سفالگری داشته باشید تا بتوانید یک شیء زیبا و بدیع از خاک بسازید. وسیلهای که از فروش آن در آمد خوبی نصیبتان میشود. یک مسئلهی جذاب دیگر در این خصوص وجود دارد، اینکه شما نیاز به سرمایهی کلانی هم ندارید.
با دست خالی شروع کردیم
نفیسه خلج و همسرش رضا تائدی چندین سال پیش تصمیم گرفتند از خاک، اشیاء تازه و نویی بسازند و آنها را بفروشند. اشیایی که اینروزها به آن سرامیک میگویند.
از آنجایی که ما قبلا «سرامیک» را فقط روی دیوار یا کف ساختمانها دیدهایم، کار آنها بسیار جالب و عجیب به نظر میرسد.این روزها خانم خلج و همسرش ظروف سرامیکی ای را که خودشان درست کرده اند را با اشکال گوناگون و جذاب تزیین میکنند و میفروشند. کاسه، بشقاب و هر چه دلتان بخواهد در کارگاه این زوج هنرمند دیده میشود .
آنها چند سال پیش با دست خالی توانستند این کسب و کار جدید را راه اندازی کنند:« من و همسرم هر دو در رشته هنرهای تجسمی درس خوانده ایم و سابقه کار خوبی هم در این زمینه داریم. وقتی تصمیم گرفتیم روی پای خودمان بایستیم هیچ امکانات خاصی نداشتیم به جز تخصص در زمینهی هنرهای تجسمی.
کارمان را از شوفاژ خانهی منزلمان شروع کردیم. با یک مشت گل رس و یک کوره که آن را هم با دستان خودمان ساخته بودیم. در همان شوفاژ خانه، برای اولین بار سرامیکهای هنری متولد شدند. اشیایی که ما ساختیم چیزی نبود که قبلا کسی استفاده کرده باشد و یا بتواند آنها را بسازد. حالا نزدیک ۱۶ سال است که این کار را انجام میدهیم. در طی این سالها، توانستیم کمی کارگاهمان را تجهیز کنیم و از هنرمندان زیادی برای تولید ظروفی سرامیکی کمک بگیریم.»
در جریان هنر قرار بگیرید
قبل از اینکه سراغ قسمتهای دیگر از جمله لوازم و تجهیزات لازم برویم، مرحلهی گرفتن مجوز را با خانم خلج مرور میکنیم.
شاید خیلیها فکر کنند این کار، مجوز خاصی لازم ندارد و میتوانند با داشتن یک کارگاه وارد اینحیطه شوند. اما برای اینکه بتوانید به رسمیت شناخته شوید به پروانهی تولید نیاز دارید:«پروانهی تولید را میتوانید از وزارت کار دریافت کنید، با دریافت این پروانه، هم کارمندان شما بیمه میشوند و هم حقوق همهی آنها بر اساس چیزی که وزارت کار تعیین کرده، مشخص میشود.
در حالت کلی داشتن مجوز به شما کمک میکند تا کسب و کار راحتتری داشته باشید. بعد از آن، داشتن اطلاعات لازم در این کار، اهمیت زیادی دارد. اگر دانشجوی رشتههای هنری بخواهند این کار را برای خودشان راه اندازی کنند باید قبل از هر چیزی، با جریان های هنری آشنا شوند، مطالعه آثار هنری از ملزومات این کار است و بیشتر از آموزشهای اولیه به افراد کمک میکند. راستش را بخواهید در این شغل رفتن به کلاسهای تخصصی و پول خرج کردن، بدون مطالعه فایدهای ندارد. از آن گذشته افرادی که خواستار چنین حرفهای هستند باید روحیهی خلق کردن را هم داشته باشند در غیر این صورت تبدیل به آدمی میشوند که تکنیک را بلد است ولی از کار دیگران کپی برداری میکند. این کار به اعتبار اشخاص لطمه میزند و افراد نمیتوانند با این روش نتیجهای بگیرند.»
همه با هم در یک کارگاه ۳۰ متری
داشتن تخصص در کار ساخت ظرفهای سرامیکی، از مهمترین ملزومات این شغل محسوب میشود. شما برای اینکه تخصص این کار را پیدا کنیدمی توانید در یک دوره آموزش مجسمه سازی، کار با گچ و سفال را یاد بگیرید. اما این کافی نیست، این کار هم مثل اکثر کارهای هنری نیاز دارد که شما تا میتوانید تجربه کسب کنید و با خلاقیت خودتان، این کار را پیش ببرید:« در این حرفه شما هم باید هنر بدانید و هم شیمی. لازم است قالب گیری بلد باشید و بتوانید با ابزار و وسایلی شبیه چاقو و مغار کار کنید. خلاقیت شما در این کار خیلی به دردتان میخورد. با این حال بعید است بتوانید تنهایی کار کنید و به تنهایی از پس پول در آوردن از راه ساخت ظرفهای سرامیکی بربیایید. اگر افراد آشنا با فوت و فنهای این کار را در کارگاهی به وسعت ۳۰ متر جمع کنید میتوانید در کنار آنها یک شغل خوب داشته باشید.»
چه کسانی میتوانند ظروف سرامیکی بسازند؟
افرادی که میتوانند در یک کارگاه کوچک شما را یاری کنند تا کسب و کار خوبی داشته باشید پنج یا شش نفر هستند. یکی در بخش تولید مستقر میشود و مسئولیت فرموله کردن خاک، قالبگیری و طراحی را به عهده میگیرد، یک نفر برای بخش نقاشی لازم است و بخش پرداخت یا تمیز کاری هم برای خودش به یک متخصص نیاز دارد. بعد از آن ، دربخش بسته بندی و انبارداری هم باید شخصی را استخدام کنید. تمام افراد گفته شده به صورت دائمی میتوانند در کارگاه شما فعالیت داشته باشند اما افراد دیگری هم هستند که شما میتوانید از آنها کمک بگیرید:« افرادی که گفته شد به صورت حضوری با ما در کارگاه فعالیت دارند اما عدهای هم هستند که میتوانند غیر حضوری کار کنند. غیر حضوریها بیشتر به ما ایده میدهند و ما یک جورهایی از آنها مشاوره میگیریم. تعداد آنها پنج نفر است آن هم برای اینکه کارها تکراری از آب در نیاید.»
ابزار را با دست خودتان درست کنید
تجهیزات کارگاه خانم خلج و همسرش ، چندان عجیب و غریب نیست. کوره و گل رس از مهمترین ابزارهای این کارگاه است. روی میزها هم یک سری چاقو و مغار دیده میشود که آنها هم جزو لوازم ضروری برای درست کردن ظروف سرامیکی به حساب میآیند:« گل رس و کوره دو وسیله مهم برای راه اندازی شغل «ساخت ظرفهای سرامیکی» است.
در مرحلهی بعدی شما نیاز به لعاب دارید و باید بلد باشید آن را خودتان بسازید. پس از گذر از این مرحله، پخت سوم انجام میشود و ظرفهای شما آماده است. در کل، ابزارهایی که ما با آن سر و کار داریم چندان پیچیده نیستند.
در کارگاه گل از ابتداییترین وسایل ممکن نظیر چاقو و وردنه استفاده میکنیم و در کارگاه دوغاب هم نیاز به قالبهای گچی داریم که غالبا خودمان آنها را میسازیم. رنگ و زیر لعابی هم برای مراحل آخر مورد استفاده قرار میگیرد. در نهایت برای اینکه شما بخواهید چنین کاری را راه اندازی کنید باید به جای داشتن پول، علم آن را داشته باشید چرا که گاهی مجبوریم وسایلی را که میخواهیم با دست خودمان درست کنیم.»
نقاشی با رنگهای زنده و قابل لمس
بعد از ساخت سرامیکها، نوبت به کشیدن طرح و رنگ روی آنها میشود. در این کارگاه، نقاشها از طرحهای سنتی ایرانی و طرحهای مشهور دنیا ایده میگیرند و گویا این نقش و نگارها به خوبی روی ظرفها مینشیند و فروش خوبی هم دارد:« ما در این سالها ، آزمون و خطاهای زیادی کردیم و متوجه شدیم که طرحهای اصیل ایرانی را اگر با طرحهای هنرمندان معاصر تلفیق کنیم ، فروش بیشتری داریم. خریداران همیشه به دنبال یک شیء تازه و نو میگردند. چیزی که بتوانند با آن ارتباط برقرار کنند. طرحهای ما نه خیلی امروزی و عجیب و غریب است نه خیلی در گذشته مانده و کهنه شده، همچنین برای نقاشی روی سرامیکها از رنگهای روغنی کمک میگیریم، درست کردن رنگهای زنده و قابل لمس در این قسمت اهمیت ویژهای دارد.»
با یک مشاور اقتصادی صحبت کنید
نقاشی روی ظرفها که تمام شد به واحد انبارداری و فروش میرویم تا ببینیم این ظروف سرامیکی رنگارنگ و هیجان انگیز چگونه قیمت گذاری میشوند و به فروش میرسند:« برای اینکه بتوانیم روی کارهایمان قیمت مناسب بگذاریم باید چند شاخصه را در نظر بگیریم. پیشنیهی هنرمند، زمانی که صرف آن کار شده و هزینهی مواد اولیه از جمله مواردی است که روی قیمتها تاثیر میگذارد. از طرفی، این ظروف چون کار دست هستند کمی گرانتر از ظرفهای کارخانهای فروخته میشوند.علاوه بر تمام اینها، داشتن یک مشاور اقتصادی در این شغل به افراد کمک می کند تا اجناسشان را راحتتر بفروشند و سود کنند.»
طرفداران ظرفهای سرامیکی
همه مردم طرفدارظروف سرامیکی با رنگها و طراحی متفاوت هستند، این را از حجم سفارشهایی که خانم خلج و آقای تائدی به صورت اینترنتی دریافت میکنند متوجه میشویم. بیشتر آدمهایی که خواستار این ظرفها هستند در تلگرام و اینستاگرام با دیدن تصاویر مختلف این اشیاء پیام میگذارند و عدهای هم آنها را در مغازههای گوناگون پیدا میکنند:« گرفتن سفارش به صورت اینترنتی، کاری است که شما اگر خوب بلد باشید به شما کمک می کند که این اجناس را هم به خوبی بفروشید. از آن گذشته مغازههایی هم وجود دارند که ظرفهای سرامیکی را به صورت عمده از ما خریداری کرده و به دست خریداران میرسانند.»
برای اینکه بتوانید با خیال راحت دست به چنین کسب و کاری بزنید حتما این قسمت را بخوانید.
خبره یا مبتدی؟ مسئله این است!
قبل از راه اندازی یک کسب و کار ، محاسبهی درآمد حاصل از آن به شما امکان میدهد پایتان را روی زمین سفت بگذارید و خود را برای ضررهای احتمالی آماده کنید.
در شغل ساخت ظروف سرامیکی ،درآمد شما به خودتان بستگی دارد. میتوانید کارتان را ارزان و یا گران بفروشید. کوره را خودتان بسازید و یا آن را آماده به مبلغ پنج میلیون تومان خریداری کنید. میتوانید ابزار و وسایل مورد نیاز برای ظریفکاری روی سرامیکها را تولید کنید و یا برای داشتن جمعی از آنها پنج میلیون تومان پول بدهید. در هر صورت، اگر پول زیادی در دست ندارید میتوانید با داشتن یک مشت گل رس و تجهیزات ابتدایی، این کار را شروع کنید و یا اینکه حداکثر در ابتدا ده میلیون تومان هزینه کنید:« زمانی که من و همسرم این کار را شروع کردیم مبلغ خیلی کمی در دست داشتیم. خیلی کمتر از ده میلیون. خودمان دست به ابتکار و خلاقیت زدیم اما اگر کسی حوصله و صبر ما را ندارد می تواند با ده میلیون تومان یک کارگاه کوچک راه اندازی کند. کار با سرامیک یکی از سختترین کارهاست، آدم های زیادی با ذوق و شوق برای داشتنش هزینه میکنند اما زود پا پس میکشند و خسته میشوند برای همین باید مراقب باشید پولتان را به باد ندهید. از طرفی کسانی که وارد یک کارگاه میشوند در هر بخشی مستقر شوند حقوق بالای یک میلیون تومان در انتظارشان است. در آمد خود کارگاه هم بستگی به طرح و رنگهایی دارد که روی ظرفهای ساخت دستتان مینشیند. در این کار اگر مبتدی باشید ماهی یک میلیون تومان و اگر کارکشته شوید حتی می توانید تا سالی صد میلیون تومان در آمد داشته باشید.»
منبع:
گلسا سادات بحری در همشهری سرنخ
