«امیرحسین مدرس» از کودکی هنر خطاطی را آموخت و بعدها آن را با تجربه، آزمون و خطا به شکل حرفه‌ای دنبال کرد. او آن‌قدر این کار را ادامه داد تا اینکه شغل اصلی‌اش شد «خطاطی». حالا هم هر از چند گاهی نمایشگاه برگزار می‌کند و آثارش را به فروش می‌رساند. آثاری که ارزش هنری زیادی دارند اما به قیمت مناسب عرضه می‌شوند. با امیرحسین مدرس در نمایشگاهش، یکی دو ساعت قبل از آمدن مهمان‌ها درباره‌ی چگونگی ورودش به حیطه‌ی خطاطی صحبت می‌کنیم. اگر به این هنر که به راحتی می‌شود از آن کسب درآمد کرد، علاقه دارید توصیه‌های امیرحسین مدرس را جدی بگیرید.
کار اصلیام «خطاطی» است
مدتی پیش امیرحسین مدرس و همسرش «بهار بهاردوست» نمایشگاه فروش آثار هنری‌شان را برپا کردند. در این نمایشگاه، تابلوهای خطاطی به معرض نمایش گذاشته شد که علاوه بر خط به پتینه کاری و تذهیب هم آراسته شده بود. خطاطی یکی از دغدغه‌های امیرحسین مدرس است. شاید حتی بیش از بازیگری یا آواز. وقتی با او سر یک میز چوبی که بالای سرش تابلو‌ی بزرگ «مرغ سحر» خطاطی شده، به گفت و‌گو می‌نشینیم متوجه می‌شویم او سال‌هاست خوشنویسی می‌کند و گهگاهی هم تابلوهایش را می‌فروشد.
شاید خیلی از هنرمندان، هنر دیگری را برای سرگرمی انتخاب کنند اما برای مدرس، این کار حکم سرگرمی ندارد و یک جورهایی شغل محسوب می‌شود: «من تفننی خوشنویسی نمی‌کنم. کار اصلی من خوشنویسی است. سال‌هاست آن را انجام می‌دهم و هر از چند گاهی هم فوت و فن جالبی در خطاطی کشف می‌کنم. برای مثال اگر نگاهی به کارهای اخیرم بیندازید متوجه می‌شوید به صورت خط بیشتر از قواعد مربوط به خوشنویسی دقت شده‌است. شما در خط باید دنبال کشف ترکیب‌های زیبا باشید، وقتی قواعد را کاملا آموختید، می‌توانید آزمون و خطا کنید. تجربه در خوشنویسی حرف اول را می‌زند. خط درست مثل نقاشی است. گاهی اوقات شما نقاشی‌هایی را می‌بینید که طبق اصول خاصی پیش نرفته‌اند اما دقیقا همان حسی را به شما می‌دهند که باید از آن‌ها دریافت کنید.»
برای استاد شدن، زمان خرج کنید
خوشنویسی به صورت موروثی از خانواده‌ی پدری امیرحسین مدرس به او رسیده است، خانواده‌ی پدری خط بسیار خوبی داشتند، اما با اینکه او به صورت موروثی استعداد خطاطی را داشته است اما می‌گوید که همه‌ی آدم‌ها می‌توانند به دنبال این هنر بروند و موفق هم بشوند.
« علاقه‌مندان قبل از هر کاری باید دوره‌های مخصوص خوشنویسی را ببینند. این دوره‌ها را معمولا استادان برجسته به صورت کارگاه خوشنویسی برگزار می‌کنند. هنر خطاطی انتها ندارد و دائم باید آن را تمرین کنید و با همین تمرین‌ها پله، پله بالا بروید. نمی‌شود گفت اگر کسی از امروز کلاس برود و شروع کند حتما سال دیگر خطاط خوبی می‌شود. اگر همت و ممارست به خرج بدهید و تلاش کنید به اندازه‌ی وقتی که گذاشته‌اید استاد خواهید شد.»
کار با مواد اولیه‌ی ساده و ارزان
به جز استعداد، مواد اولیه‌ای که یک خطاط لازم دارد سرمایه چندانی نمی‌خواهد. کاغذ و قلم را همه می‌توانند برای خودشان تهیه کنند جالب این‌جاست که بدانید برای خطاط شدن قبل از اینکه به کلاس‌های آموزشی مراجعه کنید باید پیش زمینه‌ای هم داشته باشید، جزوات آموزش خط در قفسه‌ی کتاب فروشیها یا مغازه‌های لوازم التحریر به شما این امکان را می‌دهد تا پیگیر علاقه‌‌تان بشوید: «اگر می‌خواهید خط تحریری کار کنید یک جزوه‌ی آموزش خط تحریری، خودکار و کاغذ برای شروع کفایت می‌کند. بعد از آن به تنها سرمایه‌ای که نیاز دارید زمان است،زمان به شما می‌گوید که می‌توانید در این کار موفق باشید یا نه. یک خوشنویس برای شروع کارش به تمرین و پشتکار نیاز دارد. این افراد هر چقدر برای خطاط شدن مصمم‌تر باشند زودتر به نتیجه می‌رسند. در مراحل بعدی باید سراغ استاد بروید، قلم دزفولی، مرکب، دوات، لیقه‌ی خوب و کاغذ گلاسه هم تهیه کنید. این‌ها پایه و اساس لوازمی است که یک خوشنویس نیاز دارد. افراد وقتی خوب استاد شدند انتخاب اینکه کجا و به چه صورتی خوشنویسی کنند دیگر دست خودشان است. زمانی که در این کار استاد شدید، باید به خلاقیت فکر کنید و با اضافه کردن این چاشنی به کار، هنرتان را منحصر به فرد کنید.»
این‌جا، تقلید آزاد است
افرادی که می‌خواهند خطاط شوند لازم نیست سن و سال خاصی داشته باشند. آن‌ها حتی اگر نتوانند در کلاس‌های معتبر آموزشی شرکت کنند، می‌توانند از روی کارهای استادان بزرگ تقلید کنند که ما در خوشنویسی به آن «مشق» می‌گوییم. این کار به خطاط‌ها این امکان را می‌دهد تا تجربه کسب کنند و در نهایت سبک خاص خودشان را بسازند.»
حال خطاط‌ها
هر خطاط به جز آموزش قواعد خط باید در زمینه‌های مختلف هم اطلاعات داشته باشد. مطالعه‌ی متون ادبی و مذهبی یکی از همان اطلاعاتی است که به آن نیاز دارید:«آشنایی با ادبیات فارسی و متون مذهبی از قرآن گرفته تا نهج البلاغه و احادیث، به یک خطاط کمک قابل توجهی می‌کند تا بتواند در شغلش موفق شود. اگر کسی علاوه بر خطاطی، خوب بتواند ابیات یا متون پر معنا و خوب را برای نوشتن انتخاب کند برنده است. انتخاب اینکه چه چیزی نوشته شود مهم است. بعد از آن، ذوق هنری اهمیت زیادی دارد. یک خطاط لازم است دنبال ترکیب و شکل و شمایل خوبی برای کارش باشد. آن‌وقت است که اثرش جلوه می‌کند و با مخاطب ارتباط می‌گیرد،از طرفی خوشنویس‌ها هر از چند گاهی نیاز دارند خودشان بنا به تجربیاتی که دارند آثار جدیدی خلق کنند. این افراد ریسک پذیرفته شدن یا نشدن اثرشان را باید به جان بخرند. پس از تمام این‌ها، حال خود خوشنویس هم در فروش خط‌های نوشته شده نقش بسزایی دارد. این حال در کارهای او منعکس می‌شود و مخاطب به صورت ناخودآگاه می‌تواند آن را تشخیص دهد. اگر دقت کنید می‌بینید در فونت‌های کامپیوتری هم خط نستعلیق وجود دارد اما این خط ،حال خوشی را به شما انتقال نمی‌دهد. این خط از لحاظ قاعده صحیح است اما ترکیب خاص و ویژه‌ای ندارد. حال آدم‌هاست که به خط ترکیب و شکل ویژه‌ای می‌دهد.»
به ماشین خطاطی تبدیل نشوید
بحث‌مان به سمت فروش خط‌های نوشته شده کشیده می‌شود. این مرحله تعیین می‌کند شما می‌توانید به کارهای‌تان تکیه کنید یا هنوز هم نیاز به تجربه کردن و تمرین دارید. یک خطاط باید بداند چگونه می‌تواند آثارش را بفروشد، البته این هنرمندان باید حواس‌شان را جمع کنند تا بعد از مدتی به ماشین خطاطی تبدیل نشوند، ماشینی که کارهایش مشتری ندارد:« خودم معمولا به صورت تک تک، کارهایم را می‌فروشم. در این کار سفارش گرفتن چندان به موفقیت کسی اضافه نمی‌کند. هر خطاطی بخواهد، می‌تواند این کار را انجام دهد اما بعد از مدتی کارهایش می‌شود مصداق همان خط نستعلیق کامپیوتری، چون فقط برای نوشتن و رفع تکلیف این کار را انجام داده و آن حس و حالی را که مخاطب به دنبال آن است به او نمی‌دهد. برای همین در این زمان ممکن است کارهایش دیگر خریدار نداشته باشند. من زمانی که در حال خودم هستم بیتی یا غزلی را می‌نویسم و بعد همان خریدار پیدا می‌کند. چون می‌تواند حس خوب را به مخاطبش منتقل کند.»
فروش خط به چند عامل بستگی دارد. قبل از هر چیزی شما باید در نمایشگاه‌ها شرکت کنید و آثارتان را به نمایش بگذارید که از این راه می‌توانید درآمد خوب و قابل توجهی داشته باشید: «اگر کسی می‌خواهد با هنر خوشنویسی تجارت کند و از راه آن درآمد داشته باشد راهش این است که تمام تکنیک‌های آن، مثل نقاشیخط و… را یاد بگیرد و تابلوهای بزرگ را خطاطی کند. بعد از آن در نمایشگاه‌های جهانی آثارش را به نمایش بگذارد یا اینکه با مجموعه‌داران ارتباط برقرار کرده و آن‌ها را ترغیب کند تا آثارش را خریداری کنند.»
ارزش هر اثر کارشناسی می‌شود
قیمت هر اثری نقش زیادی در فروش آن دارد. این روزها اگر بخواهید هنرتان را گران‌تر از حد معمول بفروشید قطعا مشتری زیادی پیدا نمی‌کنید. اثر هر خطاط پس از اتمام توسط افرادی کارشناسی می‌شود و قیمت مناسب روی آن درج می‌گردد:«من برای اینکه بتوانم روی آثارم قیمت بگذارم از یکی از کارشناسان این حرفه کمک گرفتم. معمولا قیمت‌گذاری‌ها به نوع تذهیب، هنری که خرج آن خط شده و زمانی که یک خطاط صرف کرده تا آن را طراحی کند بر می‌گردد، این قیمت‌ها واحد نیستند و نمی‌شود قیمت مشخصی تعیین کرد. درآمد در این کار بستگی به خودتان دارد. می‌توانید از یک میلیون تا ۱۰۰ میلیون تومان در ماه درآمد داشته باشید.»
منبع:
گلسا سادات بحری در همشهری سرنخ
2 دیدگاه
محمد
آقای مدرس امیدوارم همواره موفق و پیروز و سربلند باشی.