درباره فیلم:
بحران کمآبی هرروز شدیدتر میشود و منابع آبی به علت خشکسالی و یا استفاده نادرست به مرز هشدار رسیدهاند.“رویای آب” یکی فیلم مستند است که داستان یک استارت آپ در “قائن” خراسان جنوبی را روایت میکند که سعی دارد برای بحران کمآبی راهحلی بیاید. زعفران محصول کشاورزی اصلی قائن است و آن را قهرمان سازگاری با بیآبی میخوانند چون کمترین میزان آب را در بین محصولات کشاورزی مصرف میکند. “محمد قائم پناه” با همراهی برادرش حمزه، عمویش و سیامک خرمی یک سایت ایجاد کردهاند تا کشاورزان زعفران کار قائن بتوانند محصولشان را به صورت مستقیمبه دست مصرف کنندگان خانگی برسانند. این یاعث افزایش درآمد کشاورزان شده و آنها را از کشت غیرضروری محصولات دیگر که آب بیشتری مصرف میکنند منصرف میسازد.
>> درباره کشمون و قصهاش بیشتر بدانید. کلیک کنید.
چرا این فیلم باید ساخته شود و چه حرفی برای گفتن دارد:
تا چشم به هم زدیم آب هم شد یکی از خاطره های کودکی ما. من کشاورز زاده ام، خاطره من از آب صدای موتورهای دیزلی بود که جای قنات و رودخانه را گرفته بودند و همیشه جایی بودند میان سکوت شهر کوچک ما در زنجان. بزرگتر که شدیم دیگر صدایی نمی آمد. چاهها عمیقتر شده بودند و موتورهای برقی، آب را به جای ۱۵ متر از عمق ۱۰۰ متری زمین بیرون می کشیدند. آسمان انگار که قهرش گرفته باشد نبارید و نبارید تا عمق چاهها بیشتر شود. این سکوت، مثل سکوت قبل از مرگ است، روزی که دیگر صدای هیچ رودخانه ای نیاید و هیچ چشمه ای نجوشد .این داستان فقط داستان من نیست، همه شما می توانید گوشه ای از خود و خاطراتتان را در آن پیدا کنید، از چشمه های و رودهای خشک شهر و روستایتان تا دریاچه ها.
ایران در گروه کشورهایی است که در سال ۲۰۲۵ با کمبود فیزیکی آب مواجه هستند، این یعنی کمبود آب برای تأمین نیازهای اساسی حتی با بالاترین راندمان و بهرهوری ممکن در مصرف آب.
برای حفظ وضع موجود تا سال ۲۰۲۵ باید ۱۱۲ درصد به منابع آب قابل استحصال افزوده شود که این مقدار با توجه به امکانات و منابع آب موجود غیرممکن به نظر میرسد. (+)
-سطح دریاچه ارومیه در ابتدای مهرماه سال ۹۳ به حدود ۱۰ درصد سطح اولیه آن در سال ۱۳۵۱ شمسی کاهش یافته است
– از ۶۰۰ دشت ایران، ۲۹۷ تای آن خشک شده است.
– در قائن خراسان جنوبی همه ۱۲ قنات موجود خشک شده است و سطح منبع آب زیرزمینی آن هر سال ۵۰ سانتیمتر پایینتر میرود.
با نرخ کنونی مصرف بیرویه آب در ایران، ۱۲ استان از ۳۱ استان کشور، ظرف ۵۰ سال آینده ذخایر آبی خود را به پایان خواهند رساند.به طوری که رئیس سابق خانه کشاورز ایران گفته بود «این موضوع به معنای آن است که اگر به همین وضع ادامه دهیم حدود ۷۰ درصد ایرانیان یعنی جمعیتی معادل ۵۰ میلیون نفر برای زنده ماندن ناچار به مهاجرت از کشور هستند.»
در میان آمارهای هراس انگیز و خبرهای بد، باید به دنبال یک راهکار برای این بحران باشیم.
من طی آشنایی اتفاقی به “محمد قائم پناه” برخوردم. دغدغه و زیست بسیار مشابهی داشتیم و این شروع تولید مستند “رویای آب” بود.
او هم از یک خانواده کشاورز در قائن می آمد، در دانشگاه فیزیک خوانده بود اما رویای دیگری داشت. او پس از تجربه های گوناگون مانند صادرات زعفران، راه اندازی دو رستوران گیاهخواری در مشهد و راه اندازی «کاوی کنج»، اولین مدرسه طبیعت ایران در مشهد؛ پس از تولد دخترش افرا با یک سوال جدی روبرو می شود؛ که ایران آنقدر آب دارد تا او بتواند زندگی راحتی داشته باشد؟
>> پروماکالچر، سایتی که محمد درباره پروژهها و زندگیاش در آن نوشته است. کلیک کنید.
محمد و همسرش به مهاجرت از ایران فکر می کنند تا اینکه ایده ای تازه، مسیر زندگی شان را عوض می کند. محمد با همراهی برادرش یک کسب و کار جدید را شروع می کنند. ؛ کمک به کشاورزان زعفران قائن برای فروش آنلاین محصول شان.
در این کسب و کار که اسمش را «کشمون» گذاشته اند کشاورزان قائنی زعفران شان را در یک وبسایت برای فروش می گذارند و مشتریان می توانند با مراجعه به وبسایت و خواندن پروفایل ویژه هر کشاورز که در آن عکس ها و جزییات زندگی و شیوه کشت و برداشت زعفران ذکر شده، زعفران خود را خریداری کنند. زعفران در مقایسه با سایر محصولات کشاورزی آب بسیار کمتری نیاز دارد و فروش آن با قیمت بیشتر می تواند کشاورزان را از کشت سایر محصولات نظیر یونجه، چغندر و جو منصرف کند. این چیزی است که می تواند محمد را در رسیدن به هدفش کمک کند.
کشمون در مدت کوتاهی مورد توجه زیادی واقع می شود و در دومین گردهمایی کارآفرینان ایرانی موسوم به iBridge در بارسلون اسپانیا، از میان دهها استارت آپ مقام دوم را کسب می کند.(+) کشمون در سال ۱۳۹۶ در رقابت با ۸۰۰ استارت آپ دیگر در رویداد کارزار، موفق شد مقام اول این رقابت را از آن خود کند و از سوی هفته نامه شنبه (هفته نامه تخصصی استارت آپ ها) (+) و مجله همشهری جوان به عنوان بهترین استارتآپ سال ۹۶ انتخاب شد. کشمون در ابتدای سال ۹۷ نیز مقام دوم رویداد جاده ابریشم (+) که یک رقابت استارتآپی با حضور داوران و کارآفرینانی از ۳۰ کشور بود را از آن خود کرد.
محمد رویای گسترش کشمون به سایر محصولات را دارد، سامانه ای که کمک می کند کشاورزها با روش های پایدار و مصرف کم آب، بهترین درآمد را داشته باشند.
کشمون راه حل بحران بی آبی نیست، یک الگو برای مقابله با این بحران در یک شهرستان کوچک است، الگویی که می تواند علاوه بر معرفی فرصتهای کارآفرینی بر اساس امکانات موجود، به ما بگوید که هر کداممان می توانیم چه نقشی در حفظ منابع آبی داشته باشیم. تا آب برای فرزندان و نسل بعدی تبدیل به خاطره نشود.
>> محمد قائم پناه در برنامه موتور جستجو شبکه آموزش درباره کشمون و مسئولیتش میگوید. کلیک کنید
چرا کراد فاندینگ میکنیم و این پول را صرف چه خواهیم کرد:
ما برای تولید این مستند یکسال تلاش کرده ایم. سفرهای متعدد به قائن، پژوهش و گفتگو با کشاورزها تا رسیدن به یک خط روایی درست و شکل گیری فیلمنامه مستند. مشورت با کارشناسان حوزه آب و کشاورزی و محیط زیست و فعالان فضای کارآفرینی و اکوسیستم استارت آپی ایران. تا به امروز نیمی از فیلمبرداری این پروژه در ۲۰ جلسه و در قائن و کیش و تهران انجام شده است.
از شروع پروژه برای جذب حامی تلاش کردیم تا بتوانیم هزینه های سنگین تولید رو پوشش بدهیم. پس از کاغذبازیها و هماهنگیها، جلسات متعدد و کارشناسی زیادی با سازمانها برگزار کردیم و نتیجه: هیچ!
بحران اقتصادی و وضعیت بی ثبات دلار همه را محتاط کرده و بسیاری حتی در نزدیکی حمایت از پروژه کنار کشیدند.
ما اما عقب ننشستیم، امید داریم و این حرف اصلی این مستند است.
تا به امروز چند بخش مهم از فیلمبرداری در قائن و تهران انجام شده است و ما برای ادامه در مشهد و قائن و آغاز پروسه بعد از فیلمبرداری ( تدوین، صداگذاری، اصلاح رنگ، موسیقی، تبلیغات) نیازمند حمایت شما هستیم. تا به امروز سعی کرده ام با کم کردن هزینه و تولید به شیوه تولید کم هزینه پروژه را پیش ببرم اما در ادامه و برای نهایی کردن این مستند و هزینه های سنگین مراحل نهایی، این شیوه دیگر پاسخگو نیست.
یکی از هدایایی که برای تقدیر از مشارکت شما در این کار در نظر گرفته ایم، زعفران است. زعفران اصلی که حاصل دسترنج کشاورزان باتجربه قائن و روستاهای اطرافش است. شما با حمایت از ساخت این مستند از در واقع کشاورزان قائنی نیز حمایت می کنید.
من کی هستم:
من محمد واعظی هستم، در یک شهر کوچک در استان زنجان به دنیا آمده و بزرگ شده ام. ۱۵ سالم بود که با دوستانم یک NGO تاسیس کردیم، برای افزایش آگاهی زیست محیطی مردم، بعدها این کار را در شبکه سازمانهای غیردولتی زیست محیطی و مجمع ملی جوانان ادامه دادم. در دانشگاه کامپیوتر خواندم اما همیشه علاقه و دغدغهام فعالیت های اجتماعی بود. از همان اوایل وبلاگستان فارسی وبلاگ نویسی می کردم و همین من را به روزنامه نگاری علاقمند کرد. سالها روزنامه نگاری اجتماعی کردم و علاقه ام به دیدن بیشتر مردم مرا به سمت سینما کشاند. اولین فیلم مستندم را در سال ۱۳۹۰ ساختم و همان سال این فیلم یکی از برگزیدگان جشنواره فیلم ۱۰۰ شد. تا حالا نزدیک به ۱۰ فیلم مستند کوتاه و بلند ساختهام، بر روی دو پروژه مستند بلند دیگر در حال تحقیقم و به ساخت اولین فیلم بلند سینمایی ام بر مبنای یک سلف پرتره فکر می کنم.
