پولدار شو (pooldarsho.ir):
حامیجو، یک استارتاپ اینترنتی است که برای هنرمندان و فیلمسازان بی پول، کمک جمع آوری می کند و در عین حال، هوای مخاطبانش را هم دارد. با این روش، ضمن اینکه هنرمندان می توانند پروژه شان را راه بیندازند، هواداران هم هر کدام نفعی میبرند که اغلب از آن راضی هستند. البته در این میان، شرکت مورد نظر هم درصدی به عنوان پیشنهاد دهنده اصلی برمی دارد تا به این شکل هر سه ضلع این مثلث، به سود برسند.
چند ماه پیش، تعدادی از جوانان، گروهی تشکیل دادند و به فکر راه اندازی فضایی افتادند که در آن، هنرمندان بتوانند آثارشان را با خیال راحت ارایه دهند و بدون دغدغه مالی، آلبوم موسیقیشان را به بازار عرضه کنند یا فیلمشان را بسازند.
این فضای اینترنتی با وجود اینکه بیش از ۲۰۰ روز از آغاز به کارش میگذرد، توانسته هزینه کامل یک پروژه را تامین کرده و برای هشت پروژه دیگر۵۴میلیون و ششصدهزار تومان پول جمع کند.
۵ تا ۷ درصد این پول هم (بنابر نوع پروژه) سهم شرکت است. این گزارش، داستان راه اندازی استارتاپ “حامی جو” را از زبان “هدیه دلخوش” مدیر فعلی و موسس آن بازگو می کند.
چه کسانی پروژه راه انداخته اند؟
ایده پروژه استارتاپی «حامی جو» از دی ماه به ذهن گروه رسید و کار رسمی سایت هم از فروردین ماه کلید خورد. هدیه دلخوش میگوید: « در گذشته با گروهی در یک شرکت استارتاپی کار میکردیم که چنین ایدهای به ذهنمان رسید. دو ماه روی این ایده کار کردیم و بعد که فهمیدیم چه کار باید کرد از شرکت مادر جدا شدیم.
من و محمد نورسی – یکی دیگر از همکارانم در شرکت قبلی- با هم این پروژه را راه انداختیم و کارهایش را با کمک عدهای از همکارانمان جلو بردیم. در این شرکت، من به عنوان بنیانگذار فعالیت میکنم، سارا عبدی کارهای بازاریابی را انجام میدهد و ستوده ابراهیمی مسئول بخش فنی است. سامان آبیار هم با اعضای حامیجو تعامل دارد.»
این شرکت در همین اول کار توانسته موفقیتهایی هم داشته باشد: «در دویست روزی که از آغاز به کار حامی جو گذشته، هشت پروژه روی سایتمان گذاشتهایم که دو تایشان ۱۰۰ درصد پولی که نیاز داشتند را دریافت کردند و بقیه پروژههایی که در این مدت داشتهایم حدود ۵۰ درصد آنها به موفقیت رسیدهاند.»
برای اینکه بدانیم مسیر موفقیت آنها چطور طی شده است، از “دلخوش” میخواهیم درباره اولین پروژهشان صحبت کند :«اولین پروژهای که وارد حامیجو شد نتوانست ۱۰۰درصد هزینههایش را پوشش بدهد اما از نظر ما، تجربه موفقی بود چون عده زیادی از مردم در همان گام اول به کار ما اعتماد کردند و دست آخر توانستیم ۴۸ درصد پولی که هنرمند نیاز داشت را جمع کنیم.»
هدیه دلخوش درباره آخرین پروژهشان هم این طور میگوید: «پروژه آخر حامیجو که درباره فیلم مستند «در جستجوی فریده» است، باعث شد مردم حامی جو را بیشتر بشناسند و به آن اعتماد کنند. کورش عطایی و آزاده موسوی مشغول کار روی این پروژه هستند که به واسطه آنها، مردم بیشتری ما را شناختهاند. چند روز پیش هم خانمها، رخشان بنی اعتماد و باران کوثری حاضر شدند به عنوان مشاور با این گروه مستندساز همکاری کنند که این برای پروژه، بسیار جالب توجه است.»
چه شد که تصمیم گرفتید این ایده را اجرایی کنید؟
هنرمندان معمولا از نظر مالی در مضیقه هستند. یادم میآید، وقتی میخواستم در دبیرستان بین دو رشته ریاضی و هنر تعیین رشته کنم، اطرافیانم توصیه میکردند سراغ رشتههای هنری نروم، چون آینده اقتصادی مبهمی دارد. آقای نورسی هم که با ما همکاری میکرد و در زمینه موسیقی فعال بود، چنین مشکلاتی را از نزدیک میشناخت.هر دو نفرمان، درد اقتصادی هنرمندان را خوب درک میکردیم. برای همین طرح حامیجو را پیدا کردیم تا باری از روی دوش این قشر از جامعه برداشته شود.
در کشورهای خارجی، شرکتهایی مثل “کیکاستارتر” و “ایندیگوگو” در زمینه حمایت از هنرمندان کارهای بزرگی انجام داده و ارزش مالی زیادی هم دارند ولی در ایران همیشه طرحها به صورت نیکوکاری بوده، یعنی افراد بابت پولی که میدهند، چیزی دریافت نمیکند و این پول را بابت حس رضایت درونیاشان پرداخت میکنند در صورتی که کار حامیجو با آنها متفاوت است.
شما در ازای کمکی که مردم به پروژه میکنند چه خدمتی به آنها ارائه میدهید؟
«حامیجو» یک سایت اینترنتی است که هنرمندان روی آن پروژهشان را ثبت میکنند. بعد از آن، ما پروژه را با ویژگیهای حامیجو چک میکنیم. اگر مواردی که خواسته بودند، با تواناییها یا برنامه حامیجو در تضاد نبود، با آنها تماس میگیریم و یک جلسه توجیهی برگزار میکنیم تا درباره خودمان و نوع کارمان به آنها توضیح دهیم.
حامی جو در نگاه اول خیلی کار پر ریسکی به نظر میرسد، شما از به موفقیت نرسیدن خودتان ترس نداشتید؟
اول کار چندان خوشبین نبودیم ولی وقتی که برای پروژه اولمان ۱۱۰ نفر، از طرح حمایت کردند، با اینکه مبالغ کم بود کمی دیدمان بهتر شد. برای اینکه بازخورد مردم را در پروژههای بعدیمان بسنجیم، یک هفته از صبح تا شب در محیطهای هنری از مردم نظرسنجی کردیم.
تمام کارهایمان را کنار گذاشته بودیم تا از مردم بپرسیم آیا حاضر هستند به هنرمندان تازهکار یا آنهایی که به پول نیاز دارند،کمک کنند یا نه که خوشبختانه در بعضی موارد مردم حتی حاضر بودند پول بدهند و چیزی را هم نگیرند،درست مثل خیرخواهیهای سنتی خودمان.
مردم چطور به شما اعتماد کردند؟
اوایل کار، مردم به ما اعتماد چندانی نداشتند بلکه به هنرمندی که با ما همکاری داشت اعتماد میکردند. هرچقدر جلوتر رفتیم به واسطه اینکه یک پروژه به سرانجام رسیده وهدایایی که قول داده بودیم به مردم داده شد، همه به ما اعتماد کردند.
حضور در حامی جو چه شرایطی دارد؟
هر کسی که بخواهد به عنوان متقاضی در طرح ما شرکت کند، باید یک ویدیوی سه دقیقهای درباره خودش ضبط کند. شرکت کنندگان در نیمی از این ویدیو، درباره خودشان صحبت میکنند و در نیمی دیگر، پروژهشان را توضیح میدهند.
شما گفتید در این طرح به مردم هم هدایایی داده میشود این هدایا چیست؟
بله بعد از ثبت نام ، قدم بعدی، مشخص کردن هدایایی است که به ازای پشتیبانی از هر طرح، به مردم داده شود. این هدیه را خود هنرمند مشخص میکند ولی ما هم برای آنها پیشنهادهایی داریم. روند معمول مبلغ پشتیبانی از هر طرح، از ۵هزار تومان شروع میشود و تا ۳میلیون تومان هم سقف دارد. دلیلش هم محدودیتهای پرداخت از درگاه اینترنتی است. وگرنه اگر کسی به طرح ما یا هنرمندمان اعتماد داشته باشد، میتواند بالاتر از این مبلغ را هم از طریق کارت به کارت یا سپردن مبلغ نقدی به حامیجو بپردازد.
تا به حال کسی از سه میلیون کمک بیشتری انجام داده؟
بله در یکی از پروژهها، فردی ۵ میلیون تومان کمک کرد.
هدایایی که به مشتریها داده میشود، چه چیزهایی هستند؟
بابت ۵ هزار تومان که کمترین میزان کمک است، ایمیل تشکر از حامیجو برای شخص حامی فرستاده میشود و هدیه مبالغ بالاتر را هم خود هنرمند مشخص میکند. هدایایی مثل سیدی امضا شده، حضوردر اکران خصوصی فیلم پس از به نتیجه رسیدن پروژه، گپ خصوصی با هواداران در پشت صحنه، یک بسته کامل از فیلمهای مستندی که اسکار گرفتهاند و… متغیر است. ما یک سری پیشنهاد اولیه داریم ، ولی تصمیم اصلی با خود متقاضی است.
مبالغ حمایتی را در چه مدت باید جمع آوری کنید؟
هر پروژه به یک میزان خاصی از بودجه ، در یک زمان مشخصی نیاز دارد. مثلا برای تهیه یک فیلم، باید در عرض یک ماه، پنجاه میلیون تومان پول جمع کرد. این مبلغ را خود هنرمند مشخص میکند و به ما ارایه میدهد.
ویدیوی معرفی و مشخصات پروژه چه زمانی روی سایت قرار میگیرد؟
بعد از جمع آوری کمک، کار حامیجو به اتمام میرسد و خود هنرمند باید برای پیشرفت کار و معرفی خودش به دیگران از راه شبکههای اجتماعی تلاش کند. به همین خاطر، یکی از مهمترین فاکتورهای ما، عضویت افراد در شبکههای اجتماعی و میزان روابط عمومی بالای آنهاست.
توانایی افراد در برقراری رابطه با دیگران به نفع خودشان هم هست چون مردم در وحله اول به خود اشخاص اطمینان میکنند تا یک سایت. بههرحال واقعیت این است که این مردم قرار است پولی را – کم یا زیاد – در اختیار یک وبسایت بگذارند که احتمالا برای خیلی از آنها ناشناس است.
چند درصد از حمایتها به شرکت شما میرسد؟
برای پروژههای موفق که به ۱۰۰ درصد میرسند، ۵ درصد، سهم حامیجو است. برای آنهایی هم که موفق نشدهاند، ۷ درصد برمیداریم.
شرکت شما برنامهای برای آینده دارد؟
قرار است پایان شهریور زمینههای کاریمان را گسترش بدهیم اما هرچه هست از دنیای هنر بیرون نمیرویم، در حال حاضر تمرکز اصلی «حامیجو» روی پروژههای موسیقی و فیلمسازی مستند است.
اگر برای راه اندازی کاری ایدهای دارید برای مطرح کردن آن باید به مرکز رشد بروید
ایده بدهید، کار راه بیندازید
آیا برای جلو بردن ایدههای جدید، صرف داشتن ایده کافی است؟ ایدههای تازه در حوزه استارتاپ را باید به کجا ارایه کرد؟ برای هر پروژه چقدر باید هزینه کرد و منفعتش چقدر است؟
هدیه دلخوش در این باره میگوید: «به تازگی در ایران مراکزی تحت عنوان مراکز رشد یا Incubator راه افتادهاند که کارشان حمایت از استارتاپهای جوان و ایدههایشان است.
این مراکز بعد از مطالعه ایده، جلسهای با ایدهپردازان اولیه برگزار میکند. در آن جلسه، زمان مشخصی برای سوددهی هر ایده مشخص میشود و مرکز رشد وظیفه دارد در موارد مختلف از استارتاپهای جوان حمایت کند. مثلا به آنها راهنمایی میدهد که چطور با بازار مواجه شوند و در کارشان چه باید و نبایدهایی را رعایت کنند.
در نهایت، بچهها بعد از مدت زمان مشخصی که کارشان رونق گرفت، از این مراکز جدا میشوند و برای خودشان رشد میکنند. شاید برایتان جالب باشد که معادل انگلیسی مرکز رشد در انگلیسی Incubator به معنای دستگاه جوجهکشی است. به این معنا که، جوجههای استارتاپی در این محیط تازه، بزرگ میشوند و بعد از اینکه بالغ شدند، در محیط بیرون رها میشوند و زندگیشان را میگذرانند. ما هم ایدههایمان را با مرکز رشد MAPS که جزو مراکز رشد تازه در ایران است در میان گذاشتیم و کارمان را زیر نظر آنها شروع کردیم.”
ایده “سرمایهگذاری دستهجمعی” بیش از ۸ سال است که در دنیا اجرایی شده است
یک مثلث طلایی
کاری که گروه «حامیجو» راه انداختهاند، یک راه جدید پول در آوردن است که در دنیا هم سابقه چندانی ندارد. به روشی که آنها برای درآمدزایی در پیش گرفتهاند، «سرمایهگذاری دستهجمعی» یا «Craft Funding» میگویند. این نوع از کارها از سال ٢٠٠٧ میلادی فعال شدهاند. این نوع از سرمایهگذاری تا به حال در خارج از ایران توسط وبسایتهایی مثل Kickstarter راهاندازی شده و اتفاقا درآمدزایی خوبی هم برای هر سه طرف متقاضی، شرکت و مشتری داشتهاند.
روش کار در سایت «کیک استارتر» اینطور است که متقاضی، با هر ایدهای که دارد وارد سایت میشود و ایدهاش را در یک ویدیو شرح میدهد. این ایده میتواند در هر زمینهای باشد، هرکسی هم میتواند آن را ارایه کند اما بهتر است برای تجاریسازی ایده و تولید انبوهش هم ایدهای داشته باشد.
ایدهای که صرفا خوب باشد، به درد نمیخورد و کسانی که قرار است حمایت کنند، دنبال روشهای ارزان و مطمئن برای تولید انبوه ایده دیگران هستند.
در مرحله بعدی ، ایدهپرداز باید منتظر پشتیبانانی از بین بازدیدکنندگان سایتهایی مثل کیکاستارتر بماند. اگر طرح مورد قبول باشد از ایده پرداز برای ارایه دادن ایده دعوت میشود. بقیه داستان هم که معلوم است؛ خوشفکرها برنده میشوند و به بازار تجارت راه پیدا میکنند.
به نقل از مجله سرنخ