توصیه‌های یک زن قالیباف/درآمد ۸۰۰ هزار تا ۵ میلیونی قالیباف

  نگاه ویژه وزارت کار و صنعت به قالی باف ها

دکتر کارگر با بیان این که با خروج فرش دستبافت ایرانی از فهرست تحریم ها می توانیم شاهد تصاحب بازار فرش آمریکا باشیم، افزود: تا قبل از شروع تحریم ها، بازار آمریکا یک پنجم بازار صادرات غیر نفتی ما را شامل می شد. رئیس مرکز ملی فرش ایران می افزاید: فرش دستباف ایرانی در قرن های گذشته بیشتر به شکل تک بافی و خانگی رواج داشته است و در سال های اخیر به سمت کارگاهی شدن و مجتمع های قالی بافی حرکت کرده است. با این حال هنوز هم مرد و زن های زیادی در خانه های شهری و روستایی مشغول قالی بافی به صورت خانگی هستند. وزارت کار در موضوع مشاغل خانگی در کنار وزارت صنعت به موضوع کارآفرینی در حوزه قالی بافی های خانگی نگاه ویژه ای داشته و دارند. البته در گذشته تسهیلاتی هم در این خصوص به این حرفه تعلق می گرفت اما به علت انحراف در پرداخت تسهیلات و سوء استفاده عده ای، این تسهیلات در حال حاضر به بافندگان خانگی داده نمی شود. دکتر کارگر با بیان این که برای سفارش پذیری بیشتر از بازارهای خارجی ترجیح می دهیم که تولیدات قالیبافی تحت نظر مدیریت های متمرکز اتفاق بیفتد، می افزاید: در مرکز ملی فرش ایران حمایت بیشتر از کارگاه های قالیبافی انجام می گیرد.

سودآوری قابل اعتنای قالی بافی

فرش ایرانی در دنیا یک برند شناخته شده است و مشتری های خاص خودش را دارد. رئیس مرکز ملی فرش ایران با بیان این مطلب ادامه می دهد: در حال حاضر فرش دستباف ایرانی نسبت به رقبای خودش، قیمت تمام شده بالاتری دارد و طبیعتا با قیمت بالاتری هم در بازارهای جهانی عرضه می شود اما چون فرش دستباف ایرانی، امتحان خودش را پس داده است . مشتریان آن حاضرند بهای قابل قبولی برای آن بپردازند. جالب است بدانید که میزان زیادی از هزینه نهایی فرش دستبافت در ایران، هزینه دستمزد است یعنی یک فرد با هزینه بسیار کمتری نسبت به سودآوری این حرفه، می تواند دار قالی بافی و نخ و نقشه و … را تهیه کند، بنابراین به نظر من با سرمایه گذاری بسیار کمی که در این صنعت نسبت به صنعت های پرخرج دیگر انجام می شود، سودآوری آن برگه برنده بزرگ و قابل اعتنایی است.

به دنبال حذف واسطه ها نیستیم اما…

دکتر کارگر در پاسخ به این که چه فردی پاسخگوی قالی باف هایی است که واسطه ها، فرش هایشان را با قیمت های کم می خرند و چندین برابر در بازار عرضه می کنند، می گوید: کلمه واسطه در حوزه قالی بافی با بقیه حوزه ها متفاوت است یعنی آن صفت های منفی که همیشه به دلال ها و واسطه گرها داده می شود در حوزه فرش دستباف نمی توانیم بدهیم چون اگر این واسطه ها نباشند یک قالی باف خانگی هرگز توان عرضه فرش در بازارهای داخلی و خارجی را نخواهد داشت بنابراین ما به دنبال حذف واسطه ها نیستیم اما باید به دنبال توزیع منافع عادلانه بین همه ارکان زنجیره تامین فرش باشیم یعنی همچنان که فروشنده و صادر کننده بهره کافی از این محصول می برند، طراح، رنگرز و قالی باف هم سود قابل قبولی را به دست بیاورند. بنابراین مرکز ملی فرش ایران به دنبال این است که با سیاست های مختلفی مانند گرایش به مجمتع های مدیریت متمرکز در تولید فرش با نگاه تولیدات صادرات گرا، شاهد توزیع عادلانه سود فرش باشیم.

آموزش فشرده قالیبافی!

در این مطلب می خواهیم مراحل آماده شدن یک فرش دستباف از زمانی که طرح آن به دست قالیباف می رسد تا رسیدن آن به مغازه فرش فروشی را تشریح کنیم. این که چه وسایلی برای تهیه یک فرش نیاز است و چگونه مورد استفاده قرار می گیرد هم به طور مختصر در این مطلب بیان شده است. در ضمن درباره هزینه وسایل و کلاس های آموزشی هم برای شروع کار قالی بافی باید بدانید که بعد از چندین تماس با آموزشگاه های مختلف به این نتیجه رسیدیم که هزینه آموزش قالی بافی در یک دوره فشرده یک هفته ای به طور متوسط کمتر از صد هزار تومان برای تان آب می خورد. همچنین یک بسته لوازم قالی بافی برای بافتن یک تابلو فرش به اندازه یک کاغذ A3 هم ۹۰ هزار تومان می شود.

وسایل مورد نیاز برای بافت فرش

این که برای بافت فرش چه لوازمی نیاز داریم بسیار اهمیت دارد. دار قالی، دفه، شانه، کاردک، قیچی، چله، کوجی، سک و سیخ پود کشی از لوازم مورد نیاز بافت قالی است.

دار قالی

از دار قالی شروع می کنیم. فرش معمولا روی چارچوبی به نام دار قالی بافته می شود و اندازه این دار قالی بستگی به متراژ فرش دارد و به همان نسبت بزرگ و کوچک است.

دفه یا دفتین

دفه یکی از وسایلی است که برای قالیبافی بسیار استفاده می شود و وظیفه این وسیله فلزی سر شانه ای، کوبیدن گره های فرش است. در نظر اول اگر این وسیله را در دست بگیرید متوجه می شوید بسیار سنگین است و کار با آن راحت نیست.

اِرش یا چله

چله نخ هایی است که روی دار قالی نصب می شود. برخی افراد تنها به شغل چله کشی مشغول هستند و از این راه نان درمی آورند. پس باید برای شروع بافت قالی ابتدا چله را روی دار قالی نصب کنید. چله تارهای تشکیل دهنده قالی یا فرش است که هر نخ پود از زیر آن به صورت یکی در میان عبور می کند تا نقش فرش را رقم بزند. چله فرش مهم ترین بخش آن است، به این دلیل که اگر خوب این تارها روی دار قالی نصب نشود ، فرش آن ظرافت لازم را نخواهد داشت.

آرقاچ یا پود

نخ های افقی که به صورت یکی در میان از زیر و روی تار قالی به صورت رگ یا همان رج قالیبافی رد می شود پود نام دارد. این پودها بعد از هر گره فرش به وسیله دفه کوبیده می شود تا جایی که یک رج به صورت کامل تمام شود و قالیباف سراغ رج بعدی برود.

کوجی، کاردک، قیچی

کوجی به میله کمکی پایه دار قالی گفته می شود و تا تمام شدن فرش روی دار باقی می ماند و بعد از بریدن چله برای درآوردن فرش آن را هم از کنار دار بر می دارند. کاردک برای بریدن سر خامه های اضافی بعد از گره زدن استفاده می شود. خامه همان اضافه نخ هایی است که روی قالی بعد از گره زدن باقی می ماند. قیچی قالیبافی هم با قیچی های دیگر از نظر شکل و شمایل کمی متفاوت است. دسته این قیچی ها با محل برش آن فاصله دارد. دلیل این فاصله سهولت در بریدن پرزهای اضافی فرش است.

حالا بافتن فرش را شروع کنید

بعد از این که همه این وسایل را تهیه کردیم تازه اول راه است. همان طور که در ابتدای مطلب گفته شد برای بافت قالی باید روی دار قالی چله کشیده شود. بعد از چله کشی باید نقشه را رو به روی خود قرار دهیم تا بدانیم به چه طریقی پیش برویم. به طور معمول فرش از یک گوشه بافته و عرض آن تکمیل می شود که به اصطلاح رج نامیده می شود. بعد از پایان هر رج روی هر یک از تار و پودها باید گره زده شود و با دفه روی آن می کوبند تا این گره محکم شود. این کار تا پایان بافت فرش ادامه خواهد داشت. زمانی که فرش به قول معروف به اندازه چهار انگشتی رسید باید قیچی و پرزهای اضافی آن گرفته شود تا این پرزها جلوی گره های جدیدتر را نگیرد و این کار را نیز با قیچی مخصوص انجام می دهند.

نقشه خوانی به کمک نقشه خوان

نقشه خوانی فرش به این گونه است که افراد طرح شطرنجی فرش را رو به روی خود قرار می دهند و این طرح ها همیشه یک سانتی متر در یک سانتی متر در نظر گرفته می شود. نقشه خوان که معمولا کنار بافنده قرار می گیرد و نقشه را با صدای بلند می خواند به بافنده می گوید که در فاصله چند گره از رنگ خاصی استفاده کند و چند گره بعد رنگ دیگری را به کار ببرد.

توصیه های یک زن قالی باف/ اوقات فراغت تان را با قالی بافی پر کنید

«نرگس صاحبی» زنی جوان اما باتجربه است که خانه داری و قالیبافی را به بهترین شکل انجام می دهد البته به گفته خودش، برای او خانه داری مقدم بر قالیبافی است اگرچه قالیبافی کمک کرده است تا در خانه داری موفق تر باشد. در ادامه، گفت وگوی ما با این قالی باف را می خوانید:

از چند سالگی فرش می بافید؟

۱۴ ساله بودم که به صورت حرفه ای فرشبافی را شروع کردم یعنی همه کار فرش را خودم انجام دادم از چله کشی تا بافت. قبل از آن هم کنار مادرم فرش می بافتم البته فقط کارهای ساده انجام می دادم.

فرش ها را خوب می خرند؟

الان که با یک تاجر قرارداد دارم، کاری با خریداران ندارم اما قبل از این فرش ها را به بازار فرش فروشان می بردم که آن قدر عیب های الکی روی کار می گذاشتند تا فرش ها را ارزان تر بخرند.

درآمدتان را چه کار می کنید؟

بیشتر در خانه خرجش می کنم.

از درآمدتان راضی هستید؟

واقعیت این است که پول زحمات ما به جیب تاجران می رود. در نمایشگاه فرش دستباف دیدم فرشی را به قیمت ۱۰۰ میلیون تومان می فروختند که حداکثر برایش ۵۰ میلیون تومان مواد اولیه و اجرت صرف شده بود یا برای فرش هایی که بالای ۷۰۰ میلیون تومان فروخته می شود، مطمئن هستم بیشتر از ۲۰۰ میلیون تومان مایه نگذاشته اند. این جاست که دلم برای فرشبافان می سوزد.

بین خانم های خانه دار کسانی هستند که اوقات فراغت زیادی دارند اما آن را به بطالت می گذرانند. توصیه ای برای این خانم ها دارید؟

به نظرم واقعا حیف است وقت را از دست بدهیم. خانم ها می توانند از فرصت های فراغتشان برای ارتقای دانش و مهارت خود استفاده کنند و به نظرم مهارتی دلنشین تر از قالی بافی نیست.

یک کارآفرین قالی باف با ۷ هزار شاگرد: بسیاری از شاگردان من، پزشک، مهندس و روانشناس هستند

خانم حسینی از سال ۸۶ تا امروز برای ۷ هزار بافنده اشتغالزایی کرده است و محصولاتش را به کشورهای مختلف اروپایی و آمریکا صادر می کند. به گفته خودش از کودکی با قالی بافی آشنا بوده است.

نباید بگذاریم خانواده ای به خاطر بی پولی از هم بپاشد

این زن کار آفرین می گوید: من معلم عربی بودم. یک روز که خسته و کوفته از مدرسه به خانه آمدم، سرم را گذاشتم روی میز تحریر. در حالت خواب و بیداری شنیدم که همسایه مان با شوهرش در حال دعوا و مشاجره است. بر سر چه چیز؟ بر سر این که پول ندارد به عنوان کادوی عید لباسی برای مادرش بخرد. چرتم که پاره شد، غم عجیبی دلم را گرفت. چرا زن و شوهری به خاطر بی پولی باید در مقابل هم بایستند؟ چرا خدای نکرده یک خانواده به دلیل بیکاری و بی پولی باید از هم بپاشد؟ تصمیم گرفتم به زن همسایه مان قالی بافی آموزش دهم تا بتواند به اقتصاد خانواده اش کمک کند. الحمدلله آن خانم همسایه امروز وضع مالی اش خیلی خوب است، نه تنها دیگر مستاجر نیست بلکه یک کارگاه کوچک قالی بافی هم راه اندازی کرده است.

درآمد ۸۰۰ هزار تومان تا ۵ میلیونی قالیباف ها

خانم حسینی درباره درآمد بافندگان فرش می گوید: هر فردی وارد قالیبافی ما شود، ۲ هفته طول می کشد تا آموزش ببیند، از هفته سوم می تواند فرش ببافد و ۲ ماه بعد درآمدش شروع خواهد شد. بچه های بافنده از ۸۰۰ هزار تومان در ماه تا ۵ میلیون تومان درآمدشان تفاوت دارد بسته به این که چقدر در کارشان حرفه ای هستند. این تصور هم که قالی بافی کار خانم های مسن و قدیمی و فقیر است به هیچ وجه صحیح نیست. بسیاری از شاگردان من، پزشک، مهندس، روانشناس و … هستند. در حال حاضر گردش مالی ما ۶ میلیارد تومان است که همه سود حاصل از آن در میان ۷ هزار بافنده مان توزیع می شود.

منبع:

https://www.parsnews.com/fa/tiny/news-296400