فاطمه خورشیدینیا: مسئله بیکاری و اشتغال همیشه یکی از دغدغههای جدی مردم و مسئولین این استان بوده و هست. برنامهها و اقدامات متعددی هم به اجرا گذشته شده تا از این طریق بتوان تا حدودی وضعیت کار را در بیکارترین استان کشور سامان داد،
اما واقعیت امر این است تا همت اراده مردم و مسئولین در کنار هم قرار نگیرد و از طرف دیگر، توجه لازم به ظرفیتها و پتانسیلهای بومی صورت نگیرد نباید انتظار معجزه داشت.
کرمانشاه یکی از معدود استانهای کشور است که ظرفیت کشاورزی بسیار بالایی دارد و میتواند تنوع تولیدات خوبی داشته باشد،
یکی از جدیدترین این محصولات «زعفران» است که اخیراً به صورت پراکنده در زمینهای کشاورزی کشت میشود و البته درآمد خوبی هم داشته است.
بهره بردن از زعفران به دست انسان قدمتی ۳۵۰۰ ساله دارد زعفران گیاهی است که از کلاله خشک شده گل زعفران به دست میآید و در طول تاریخ در میان گرانترین مواد جهان بوده است.
سراب نیلوفر
سراب نیلوفر یکی از سرابهای استان کرمانشاه است که در روستای کوچکی به همین نام واقع شده است، این دریاچه کوچک طبیعی در حدود ۲۰ کیلومتری شمال غرب کرمانشاه است
که مملو از گلهای نیلوفر آبی است که در فصول گرم سال غنچه ها و برگ های آن سر از آب برآورده و قسمت زیادی از آن را میپوشاند طبق افسانههای قدیمی گنجینه گرانبها از خسرو پرویز شاه ساسانی در اعماق این سراب وجود دارد
البته نکته حائز اهمیت این سراب وجود زمینهای کشاورزی بسیار حاصلخیز با تنوع انواع محصولات میباشد که اکنون این زمینهای کشاورزی محلی برای کشت زعفران با کیفیت عالی شده است.
بانوی کارآفرین کرمانشاهی موفق به کاشت زعفران با کیفیت برتر کشوری شده است و از این طریق موفق شده به صورت مستقیم و غیرمستقیم بیش از ۱۰۰ نفر را به کار گیرد این بانوی کرمانشاهی ۱۱ سال است که کشت زعفران را در منطقه «سراب نیلوفر» و «روستای شاهینی» راه انداخته است و در انتقال تجربیاتش به دیگران کوتاهی نمیکند
تولید زعفران
زعفران در کرمانشاه سابقه کشت داشته است اما سالها مورد غفلت واقع شده و از سال ۹۰ به بعد توسط این بانوی کرمانشاهی رونق گرفته است. ایران یکی از تولید کننده های بزرگ زعفران در دنیا است و پیشبینی میشود در آینده صادرات این محصول از طریق کرمانشاه بعد از شرایط کرونا را داشته باشیم.
«خدیجه محمدی لعل آبادی» ساکن بخش مرکزی کرمانشاه سراب نیلوفر روستای شاهینی است یکی از کارآفرینان حوزه کشت زعفران در کرمانشاه می باشد. مصاحبه ما با وی در یک صبح نسبتاً گرم تابستانی و در زمینهای کشت زعفران انجام شده است.
چگونه به این نتیجه رسیدید که باید سراغ کشتزعفران بروید؟
در سال ۸۹ زمانی که برای آموزش به کلاسهای کارآفرینی رفته بودم استاد گفته بسیار مهم را به من متذکر شدند که همان باعث تلنگری شد که به سراغ این موضوع بروم ایشان تصاویری را از کشت زعفران به من نشان دادند و گفتند شما بانوی توانمند و پی گیری هستید کرمانشاه سالهای دور خاستگاه کشتزعفران بوده است میتوانید با مطالعه دقیق به سراغ کشت این محصول بروید.
در حال حاضر شما این کشت را کجا انجام دادهاید؟
من سالها زعفران را در کوهها و تپههای کرمانشاه مشاهده کرده بودم اما به ما گفتند که این گیاه سمی است با توجه به صحبتهای استادم پی گیر مسئله شدم و ۱۰۰۰ متر از زمین کشاورزی خودم واقع در روستای شاهینی را به صورت آزمایشی زیر کشت زعفران بردم که الحمدالله نتیجه کار رضایت بخش بود.
مراحل اولین روزهای کشت زعفران چگونه بود؟
پیاز زعفران را از مشهد تهیه کردیم و در زمینه کشاورزی کشت نمودیم و وقتی که گلهای زیبای زعفران را مشاهده کردیم بسیار خوشحال شدیم چون تا آن زمان تصور می کردم فقط مشهد توان کشت زعفران را دارد،
اما وقتی به برداشت محصول رسیدیم متوجه شدیم کیفیت محصول ما به مراتب از زعفران خراسان بهتر و مرغوبتر است.
آنالیز کشت زعفران کرمانشاه چگونه بود؟
بعد از برداشت اولین گلهای زعفران محصول را به مشهد بردیم و مشاهده کردیم قدرت رنگ زعفران کشت شده در زمین های کشاورزی روستای شاهینی سراب نیلوفر کرمانشاه ۲۸۰ بود در حالی که قدرت رنگ زعفران در مشهد ۲۵۰ را نشان میداد،
این نشان دهنده ظرفیت بالای زمینهای کرمانشاه برای کشت زعفران است. در واقع کرمانشاه به لحاظ شرایط آب و هوایی وضعیت بهتری برای کشت این محصول نسبت به خراسان دارد.
علت این کیفیت را در چه میبینید؟
-خاک این منطقه بسیار حاصلخیز است به همین خاطر کیفیت زعفران تولید شده نیز به مراتب بیشتر از سایر نقاط به خصوص مشهد می باشد. هم خاک و هم آب و هوا تاثیر زیادی در کشت زعفران دارد.
کرمانشاه زمینهای هموار زیادی ندارد -در واقع دشتهایش زیاد نیست-از این رو کشت زعفران حتما ایده و محصول پربازدهتری هم هست اما به هر دلیلی کرمانشاه در کشت گندم جزء استانهای اول کشور است.
در جهت توسعه این محصول چه اقداماتی انجام دادهاید؟
از سال ۹۰ تاکنون در بخش توسعه این محصول تلاش ویژهای کردهایم که هم اکنون بیش از ۳۰۰ هکتار استان زیر کشت زعفران رفته است و بخش آموزش جز لاینفک مراحل این محصول بوده است.
کسب مقام در هر چیزی مهم است، اما حفظ آن مقام شاید از هر چیزی مهمتر از رسیدن به آن باشد.کشور عزیزمان، مقام نخست تولید زعفران در جهان را دارد
اما اگر بخواهیم غفلت کنیم حقیقتا رقبای ما که با روشهای نوین و هزینه کمتر در حال کشت این محصول هستند؛ گوی سبقت را از ما میربایند، بنابراین باید نسبت به این مسئله جدی بود.
اکنون بستری در ایران و کرمانشاه مهیا است؛ اما زعفران را میبرند افغانستان بسته بندی میکنند و به اسم خودشان به فروش میرسانند؛ در اسپانیا، دبی و ترکیه نیز این روند اتفاق میافتد
لذا واقعا نیاز است که اگر بخواهیم این کار را توسعه دهیم باید به روشهای نوین رجوع کنیم، چرا که اگر کارهای که تا به حال انجام دادهایم مجدد انجام بدهیم نتیجهای نخواهیم گرفت، «پس باید فلک را سقف بشکافیم و طرحی نو دراندازیم»
زمین های تحت کشت زعفران خودتان چند هکتار است؟
شخصا حدود ۶ هکتار تحت پوشش مستقیم زعفران دارم که البته با حوزه مشارکتی و تعاونیها به ۱۵ هکتار هم میرسد.
ظرفیت اشتغال زایی کشت زعفران چقدر است؟
ظرفیت بالایی را میتوان در نظر گرفت و بستگی دارد مساحت کشت را در چه میزانی محاسبه کنیم و به چه میزان برسانیم، به نظر من میتواند حوزه وسیعی از اشتغال را ایجاد کند.
باتوجه به لذت بخش بودن کار به ویژه در مراحل آخر که بسیار خاطره انگیز است، نخستین گُلی که متولد شد لذت تولد و شکوفا شدن را حس کردم که برایم مهم است و خیلی هم این فضا برایم جذاب شد.
زمان کاشت داشت و برداشت زعفران چقدر است و در طول سال چند بار محصول میدهد؟
زمان برداشت و فروش محصول ۱۰۰% طبیعی زعفران سراب نیلوفر در خاکهای حاصلخیز منطقه سراب نیلوفر کرمانشاه اواسط آبان است این محصول هفت ساله است یعنی یک سال کشت می کنیم و ۷ سال میتوانیم برداشت کنیم.
از طرفی زعفران آب خیلی کمی میخواهد، آب آن در زمستان تامین میشود و در تابستان نیز زمین خواب است.
در هر هکتار چقدر محصول زعفران برداشت میکنید و وضعیت درآمدتان چگونه است؟
در هر هکتار زعفران حدود ۱۵ کیلوگرم زعفران برداشت میشود و یک کیلوگرم زعفران به صورت میانگین ۱۵ میلیون تومان به فروش می رسد در واقع در هر هکتار از زعفران حداقل شرایط درآمدی در شرایط کرونا بیش از ۱۰۰ میلیون تومان میباشد.
از طرفی سعی کردهام در برداشت این محصول از توان خانوادههای کم برخوردار استفاده کنم.
برای همین چندسال است که برداشت این محصول با همکاری خانوادههایی که تحت پوشش بهزیستی قرار دارند انجام می شود و از این طریق هم برای آنها ایجاد اشتغال می شود و هم نیروی کار بهتری در اختیار ما قرار می گیرد.
حمایت مسئولین در این زمینه چگونه بوده است؟
از جهاد کشاورزی ۵۰ درصد به صورت رایگان پیاز زعفران دریافت می کنیم و حدود ۲۰۰ میلیون تومان تسهیلات نیز در این زمینه دریافت کردیم ولی متاسفانه حمایت مسئولین نسبت به ظرفیت موجود در استان کافی نیست.
اگر این کشت رونق بگیرد تاثیر زیادی در وضعیت معیشتی مردم استان و همچنین صادرات کشور خواهد داشت.
زعفران محصولی ارز آور است، ما هم کارهای صادراتمان را انجام دادهایم و مجوزهای لازم را دریافت کردهایم و حتما هم به سراغ صادرات خواهیم رفت
چرا که محصول ما کیفیت ممتازی در کشور دارد و هیچ زعفرانی در کشور از نظر کیفیت قابل رقابت با زعفران کشت شده در کرمانشاه را ندارد و این را هم آزمایشگاههای مربوطه تایید کردهاند.
حمایت مد نظر شما چیست؟
در بحث فروش و ایجاد نمایشگاههای بین المللی و صادرات بین المللی کارآفرین را حمایت کنند. ما هرچقدر به بازارهای خارجی دسترسی داشته باشیم بهتر می توانیم تولید کنیم، از طرفی بحث زعفران ایرانی را هم میتوانم مطلوبتر جا بیندازیم
کشورهای دیگر در این زمینه واقعا در حال کار و فعالیت هستند و اگر ما دست روی دست بگذاریم بازارهای خوب ارز آوری را از دست خواهیم داد و این وضعیت در شرایط تحریمی اصلاً مناسب ما و کشور عزیزمان نیست.
منبع: فارس نیوز
